Σε ένα καλοκαίρι υπερτουρισμού, μια viral ταξιδιωτική διαφήμιση για το Όσλο ανατρέπει τα δεδομένα σχετικά με το τι θέλουν να δουν και να κάνουν όσοι ταξιδεύουν.
Η διαφήμιση δεν στέκεται στα συνήθη στερεότυπα όσον αφορά τα τουριστικά αξιοθέατα. Αφηγητής είναι ένας άνδρας 31 ετών, ονόματι Χάλφνταν, ο οποίος παρουσιάζει την πρωτεύουσα της Νορβηγίας… γκρινιάζοντας.
Ο Χάλφνταν παραπονιέται για την έλλειψη επιτήδευσης, την εύκολα προσβάσιμη τέχνη της, όπως η Κραυγή του Μουνκ, για την οποία λέει με σκωπτική διάθεση «Δεν είναι και η Μόνα Λίζα» και για την προσβασιμότητα από την μία άκρη της πόλης έως την άλλη. «Μπορείς να περπατήσεις από τη μία πλευρά της πόλης στην άλλη σε 30 λεπτά. Είναι καν πόλη;», λέει ο Χάλφνταν τη στιγμή που περπατάει μέσα σε ένα ήρεμο αστικό τοπίο, χωρίς ουρές, πλήθος κόσμου ή selfie-snappers στον ορίζοντα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, από την κυκλοφορία της στα τέλη Ιουνίου, το αγγλόφωνο σποτ διάρκειας ενός λεπτού και 45 δευτερολέπτων έχει προσελκύσει σχεδόν 20 εκατομμύρια προβολές, ενθουσιάζοντας τους υπεύθυνους τουρισμού της πόλης.
Η στροφή μετά τον υπερτουρισμό
Το βίντεο κυκλοφόρησε μια περίοδο που όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες αρχίζουν να απομακρύνονται από τα καθιερωμένα τουριστικά μονοπάτια. Πλέον, όπως φαίνεται, οι τουρίστες δεν θέλουν να ενταχθούν στα πλήθη των επισκεπτών για να δουν τα ίδια αξιοθέατα και να τραβήξουν τις ίδιες φωτογραφίες για να τις δείξουν στους φίλους τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αλλά και οι ντόπιοι που κατοικούν σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς δεν θέλουν πια άλλους επισκέπτες καθώς επιβαρύνεται η καθημερινότητά τους και η τσέπη τους, ιδιαίτερα ως προς την ενοικίαση και την αγορά κατοικίας.
Τον περασμένο μήνα, σε διαδηλώσεις για τον υπερτουρισμό στη Βαρκελώνη κάτοικοι έριξαν νερό στους επισκέπτες, και στη γειτονική Μαγιόρκα, πλήθος 20.000 ντόπιων διαδήλωσε για να διαμαρτυρηθεί για τις ορδές των παραθεριστών. Η Βενετία εισήγαγε φέτος έναν προσωρινό φόρο επί των επισκεπτών και το Άμστερνταμ ανακοίνωσε σχέδια για τη ρύθμιση του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων που διοχετεύουν τουρίστες στο κέντρο της πόλης.
Πού απευθύνεται το Όσλο
Ο August Jorfald, ο οποίος σκηνοθέτησε την ταινία και έγραψε το σενάριο, δήλωσε ότι εμπνεύστηκε από τις διακοπές που έκανε στο Παρίσι με τη φίλη του. Πριν φύγουν από το σπίτι, της είπε ότι είχε έναν στόχο, ότι το ταξίδι θα ήταν επιτυχημένο αν δεν έβλεπε τον Πύργο του Άιφελ. Φαίνεται ότι δεν είναι ο μόνος.
Οι νεότεροι ταξιδιώτες δεν θέλουν τις ίδιες διακοπές που έκαναν οι γονείς τους. Αναζητούν εμπειρίες που δεν έχουν σχεδιαστεί για τουρίστες. «Δεν θέλω το Disney World. Θέλω να βρεθώ στο τραπέζι της κουζίνας κάποιου και να πιω κρασί από ένα ποτήρι γάλα», λένε.
Όλο και περισσότεροι θεωρούν ότι το να φωτογραφίζει κάποιος μέρη όπως ο Πύργος της Πίζας ή η Γαλάζια Λιμνοθάλασσα της Ισλανδίας είναι λίγο εκτός εποχής και έχει αρχίσει να γίνεται βαρετό.
Αντίθετα, οι επισκέπτες θέλουν κάτι αυθεντικό, μια λέξη που είναι δύσκολο να οριστεί.
Ωστόσο αυτή η ιδέα δεν είναι καθόλου καινούργια. Η μπλόγκερ και δημοσιογράφος Elena Paschinger αποκαλεί την τάση «life-seeing αντί για sightseeing», σχεδόν από το 2015.
Στα ταξίδια της σε όλο τον κόσμο, διαπίστωσε ότι ακόμη και δραστηριότητες ρουτίνας, όπως τα ψώνια από το παντοπωλείο, η μετακίνηση με το τρένο του προαστιακού ή η επίσκεψη σε ένα πάρκο δημοφιλές στις τοπικές οικογένειες, μπορούν να είναι ελκυστικές.
«Πάντα απέφευγα τις τουριστικές παγίδες και πήγαινα εκεί όπου συναντιούνται οι ντόπιοι και όπου συνέβαινε η ζωή. Επειδή ήταν μια διαφορετική κουλτούρα ήταν πολύ, πολύ συναρπαστικό», τονίζει.
Έτσι, η διαφήμιση για το Όσλο φαίνεται ότι βρίσκεται στην ίδια συχνότητα.
Ταξίδι «offline»
Η ερευνήτρια Lauren A Siegel, λέκτορας τουρισμού στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς στο Λονδίνο, χαρακτηρίζει την προωθητική καμπάνια «λαμπρή και επίκαιρη», απευθυνόμενη σε εκείνους που έχουν απογοητευτεί από τη ζωή στα social media και μέσω διαδικτύου.
Υποστηρίζει ότι οι ταξιδιώτες της γενιάς Z που έχουν μεγαλώσει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι περίεργοι να κάνουν ταξίδια χωρίς αυτά.
Έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλάζουν την ταξιδιωτική εμπειρία, λέει η Siegel. «Προσφέρουν μια ωραιοποιημένη και όχι πραγματικά ρεαλιστική άποψη ενός τόπου. Δημιουργούν μια αποσύνδεση με την κουλτούρα γύρω σας. Χάνετε την ευκαιρία. Όταν είσαι συνεχώς στο τηλέφωνό σου, δημιουργείται ένα πραγματικό μπλοκάρισμα», τονίζει.
Αλλά όταν οι παραθεριστές ξεχνούν να πάρουν likes ή να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους πίσω στην πατρίδα, αυτό μπορεί να αλλάξει το ταξίδι. «Αντί να κοιτάζετε το τηλέφωνό σας, κοιτάξτε πάλι προς τα πάνω», προσθέτει η Siegel.
Η τάση αυτή κερδίζει έδαφος εδώ και αρκετά χρόνια. Το 2018, η πόλη της Βιέννης εκμεταλλεύτηκε τη λεγόμενη κόπωση του Instagram με μια τουριστική εκστρατεία που προέτρεπε τους επισκέπτες να κάνουν «Unhashtag» τις διακοπές τους, αφήνοντας κάτω το τηλέφωνό τους. Οι αρμόδιοι είχαν παρατηρήσει ότι οι επισκέπτες της ιστορικής πόλης είχαν αρχίσει να αλλάζουν, λέει η Helena Steinhart, υπεύθυνη διεθνών σχέσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης του Οργανισμού Τουρισμού της Βιέννης.
«Έρχονταν εδώ και έτρεχαν από το ένα αξιοθέατο στο άλλο και γέμιζαν όλη την ημέρα. Και μετά θα ήθελαν να δημιουργήσουν βίντεο και φωτογραφίες και να φαίνονται καλά. Φαίνεται ότι ήταν βιαστικοί και αγχωμένοι όλη την ώρα, παρόλο που βρίσκονταν σε διακοπές», όπως εξηγεί.
Το motto λοιπόν είναι, βλέπετε τη ζωή και όχι τα αξιοθέατα.
moneyreview.gr με πληροφορίες από το bbc
