Είναι σίγουρα πολλές και διαφορετικής φύσεως οι ενέργειες και οι δράσεις που μπορούμε να κάνουμε για να ενισχύσουμε την υγεία μας. Ποια όμως ενέργεια θα μας προσέφερε μεγαλύτερο όφελος αν μπορούσαμε να τις κατατάξουμε με κάποιο τρόπο;
Αν με ρωτούσατε πριν από πέντε χρόνια θα σας έλεγα ότι οι πιο σημαντικές ενέργειες για την υγεία είναι:
- Η άσκηση
- Η σωστή διατροφή
- Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους
- Η κάλυψη των ελλείψεων σε μικροθρεπτικά συστατικά
- Η λήψη επαρκής ποσότητας νερού καθημερινά
- Ο καλός ύπνος
- Η μείωση του τοξικού φορτίου
- Ένας ισορροπημένος τρόπος ζωής με διαχείριση τους στρες
Σήμερα όμως, πέντε χρόνια αργότερα, θα σας έλεγα ότι παρότι όλα τα παραπάνω ισχύουν όσο ποτέ και ενώ η βιβλιογραφία ενισχύει συνεχώς το καθένα ξεχωριστά από τα παραπάνω σημεία υπάρχει ένας παράγοντας που πέντε χρόνια πριν είχε μόλις αρχίσει να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Πρόκειται για την βιταμίνη D. Χιλιάδες μελέτες έχουν πιστοποιήσει την σημασία της για την υγεία μας και είναι πολυάριθμες οι αλλαγές που έχουν συμβεί στον τρόπο που βλέπουμε την ιατρική εξαιτίας της.
Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι δρα προσθετικά σε όλους σχεδόν τους παράγοντες που ανέφερα παραπάνω. Αυξάνει την απόδοση στην άσκηση, βοηθά καταλυτικά στην απόκτηση του ιδανικού βάρους, επηρεάζει την απορρόφηση των μεταλλικών στοιχείων, είναι απαραίτητη για την επίτευξη καλού ύπνου και στην μείωση του στρες ενώ ενισχύει τους μηχανισμούς αποτοξίνωσης και αποβολής βαρέων μετάλλων από το σώμα.
Βιταμίνη D και οι επιδράσεις της στην Υγεία
Έχει βρεθεί ότι υψηλότερα τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα μας συνδέονται με:
- Μειωμένη θνησιμότητα από οποιαδήποτε αιτιολογία
- Μειωμένη επίπτωση του καρκίνου του μαστού μέχρι και 77%
- Μειωμένη επίπτωση του καρκίνου του παχέως εντέρου
- Μειωμένη επίπτωση του καρκίνου του προστάτη
- Μειωμένη επίπτωση του διαβήτη σε ενήλικες και παιδιά
- Μειωμένη επίπτωση της υπέρτασης και των καρδιολογικών νοσημάτων
- Σχετίζεται με την επίπτωση της κατάθλιψης ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες
- Μειωμένη επίπτωση λοιμώξεων του αναπνευστικού
- Για κάθε 20 ng/ml αύξησης των επιπέδων της βιταμίνης D στο αίμα μειώνεται η πιθανότητα νόσου από σκλήρυνση κατά πλάκας κατά 45%
- Σχετίζονται με την επίπτωση αυτισμού και διαταραχών στην ανάπτυξη
- Για κάθε 1ng/ml αύξηση επιτυγχάνεται επιπλέον απώλεια βάρους 200 γρ. σε σχέση με την ίδια διατροφή
- Βελτίωση της εικόνας της ψωρίασης
- Συσχέτιση με την διαφοροποίηση και ενεργοποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων
- Ενεργοποίηση και αντιγραφή 3005 γονιδίων
- Την παραγωγή 200 ενδογενών αντιβιοτικών ουσιών από το ίδιο το σώμα
Και τα παραπάνω είναι μόνο ένα μέρος της συμβολής της βιταμίνης D στην υγεία μας. Αν δεν είναι αυτός ο σημαντικότερος παράγοντας για την υγεία μας δεν μπορώ να φανταστώ ποιος άλλος θα μπορούσε να ήταν.
Πράγματι η επιστημονική κοινότητα έχει μετακινήσει ένα μεγάλο μέρος της προσοχής της στην έρευνα για τις δράσεις και τις θεραπευτικές χρήσεις της βιταμίνης D. Την στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο βρίσκονται σε εξέλιξη πάνω 1540 κλινικές μελέτες που αφορούν την βιταμίνη D.
Ποια είναι τα ιδανικά Επίπεδα;
Ποια είναι λοιπόν τα ιδανικά επίπεδα και πόση βιταμίνη D πρέπει να λαμβάνει κανείς ώστε να έχει τα οφέλη της; Παρόλο που πρόκειται για ένα θέμα που δεν φαίνεται να έχει ακόμα επιλυθεί ολοκληρωτικά για την διεθνή επιστημονική κοινότητα σύμφωνα με μελέτη του
Robert Heaney, παγκόσμια αυθεντία πάνω στην βιταμίνη D, που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 χρειαζόμαστε επίπεδα πάνω από 48 ng/ml για να μειώσουμε την επίπτωση των χρονίων νόσων στην υγεία μας.
Ο ίδιος αναφέρει ότι σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα το ανώτερο φυσιολογικό όριο είναι τα 90 ng/ml. Πρόκειται για τα επίπεδα που επιτυγχάνονται σε πληθυσμούς όπου ζουν και εργάζονται στην ανοιχτή φύση χωρίς προστασία από τον ήλιο και προσομοιάζουν τα επίπεδα που θα παρατηρούσαμε στους πρωτόγονους πληθυσμούς και που είναι πιο κοντά στο φυσικό γενετικό μας προγραμματισμό.
Για τους παραπάνω λόγους δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε στην δόση που πρέπει να λάβουμε όσο στην επίτευξη επιπέδων βιταμίνης D (OH25D) πάνω από το σημείο των 48 ng/ml κατ’ ελάχιστο. Επίπεδα μεταξύ 60-80 ng/ml θα ήταν ιδανικά.
Σίγουρα η καλύτερη πηγή είναι η έκθεση στον ήλιο αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφικτό και για τους περισσότερους από εμάς που εκτιθέμεθα επαρκώς για 15-30 ημέρες το χρόνο. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη ότι και αυτή η έκθεση γίνεται με αντηλιακή προστασία (ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 15 μπλοκάρει την παραγωγή βιταμίνης D από τον ήλιο κατά 99%) η συμπλήρωση είναι αναγκαία.
Συμπαράγοντες της βιταμίνης D
Η βιταμίνη D λειτουργεί μέσα στο σώμα μας παρουσία κάποιων επιπλέον συστατικών που είναι απαραίτητα για να εκφράσει τη δράση της. Αυτά τα συστατικά ονομάζονται συμπαράγοντες της D και είναι οι εξής:
- Μαγνήσιο
- Βιταμίνη K2
- Ψευδάργυρος και
- Βόριο
Η αποδοτικότερη «ασφάλιση» για την υγεία μας θα ήταν να παρέχουμε όλα τα παραπάνω στο σώμα σε επάρκεια και να φροντίζουμε να έχουμε επίπεδα της βιταμίνης D πάνω από τα 48 ng/ml καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
