Παρά το γεγονός ότι αυτό το πορτοκαλόχρωμο, χαριτωμένο φρούτο με το περίεργο όνομα είναι εξαιρετικά μικρό, είναι παράλληλα και ένα διατροφικό χρυσωρυχείο. Γνωστά και ως “τα μικρά χρυσά πολύτιμα πετράδια της οικογένειας των εσπεριδοειδών”, δεδομένου ότι είναι πιο ανθεκτικά από τα πορτοκάλια, τα κουμκουάτ τρώγονται ολόκληρα – ακόμη και τα κουκούτσια – προσφέροντας έναν ακαταμάχητο και εθιστικό συνδυασμό γλυκιάς, πικρής και ξινής γεύσης.
Το κουμκουάτ (Kumquat), που είναι επιστημονικά γνωστό ως Fortunella japonica, ανήκει στην οικογένεια Rutaceae, στο γένος Fortunella και ονομάστηκε προς τιμή του σκωτσέζου βοτανολόγου Robert Fortune, ο οποίος, αναζητώντας στην κινέζικη ενδοχώρα εκλεκτές ποικιλίες τσαγιού, ήταν ο πρώτος δυτικός που ήρθε σε επαφή με το φρούτο και το έφερε στην Ευρώπη στα μέσα του 19ου αιώνα.
Το όνομα κουμκουάτ προέρχεται από την Καντονέζικη λέξη «kamkwat», που σημαίνει «χρυσός», «χρυσαφί» αλλά και «πορτοκάλι» ή «μανταρίνι». Στην Κίνα ο μικρός αυτός καρπός συμβολίζει την ευημερία και για το λόγο αυτό την παραμονή της δικής τους Πρωτοχρονιάς, συνηθίζουν να δωρίζουν κλαδιά με ώριμα κουμκουάτ. Στη χώρα μας, το κουμκουάτ έχει ταυτιστεί με την Κέρκυρα και τα παραδοσιακά τοπικά προϊόντα που φτιάχνονται από αυτό, όπως λικέρ, γλυκό του κουταλιού, μαρμελάδες κ.α. Σύμφωνα με την ιστορία, ο βρετανός γεωπόνος Sidney Louis Walter Merlin, που έδωσε το όνομά του και στη δημοφιλή ποικιλία πορτοκαλιών Μέρλιν, ήταν ο πρώτος που έφερε το κουμκουάτ στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κέρκυρα το 1924, φυτεύοντας μερικά δενδρίλια στο κτήμα του στην περιοχή της Δασιάς.
Ως έμπειρος επιστήμονας και ταξιδιώτης, ο Merlin πίστεψε στην επιχειρηματική δυναμική της καλλιέργειάς του και από τότε, το βορειοδυτικό τμήμα της Κέρκυρας, φιλοξενεί εκτεταμένες καλλιέργειες του φρούτου λόγω του ευνοϊκού εδάφους και του ήπιου κλίματος της περιοχής.
Η citronelly acetate, η χημική ουσία που περιέχει το κουμκουάτ προσδίδει τη ξεχωριστά φρέσκια και ξινή γεύση του, την ελαιώδη υφή με την πικάντικη και έντονη αίσθηση, συνδυάζοντας ανεπανάληπτα τη στυφή του σάρκα με την παχιά γλυκιά φλούδα. Τρώγεται ωμό, ως φρουί γλασέ, γλυκό του κουταλιού ή μαρμελάδα, συμπληρώνοντας ιδανικά ένα μπολ γιουρτιού ή παγωτού. Ταιριάζει απόλυτα και με τη σοκολάτα, τον καφέ και την καραμέλα, ενώ η γλυκόξινη γεύση του αναδεικνύει χειμωνιάτικα λαχανικά, όπως το σπανάκι και το αντίβ σε ιδιαίτερες σαλάτες.
Τα κουμκουάτ περιέχουν λίγες θερμίδες: 100 γραμμάρια φρέσκου φρούτου παρέχουν μόνο 71 θερμίδες και είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως:
- Αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, C και Ε)
- βιταμίνες Β (θειαμίνη, νιασίνη, πυριδοξίνη, φολικό και παντοθενικό οξύ)
- αντιοξειδωτικά όπως καροτένια, λουτεΐνη, ζεαξανθίνη και τανίνες
- Μέταλλα όπως ασβέστιο, χαλκό, κάλιο, μαγγάνιο, σίδηρο, σελήνιο και ψευδάργυρο
- Ίνες και πρωτεΐνες
- Μην ξεχνάτε να τρώτε και τη φλούδα του κουμκουάτ καθώς είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και αιθέρια έλαια.
Όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα παρακάτω οφέλη για την ανθρώπινη υγεία, όπως:
- Συμβάλλουν στη σύνθεση κολλαγόνου και την επούλωση πληγών
- Έχουν αντιιική και αντικαρκινική δράση
- Βοηθούν στην πρόληψη των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, της αρθρίτιδας και του διαβήτη
- Ενισχύουν την απορρόφηση του σιδήρου από τις διατροφικές πηγές
- Ρυθμίζουν την πεπτική υγεία
-
- Βοηθούν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, των αερίων, του μετεωρισμού και των κραμπών
- Καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες
- Λειτουργούν ως συν-παράγοντες μεταβολισμού των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών
- Ενισχύουν το ανοσοποιητικό
- Υποβοηθούν την ανάπτυξη νέων κυττάρων
- Προστατεύουν τον οργανισμό από ξένους εισβολείς, λοιμώξεις, βακτήρια και μύκητες
- Βελτιστοποιούν την ισορροπία ινσουλίνης και γλυκόζης στο σώμα
- Τρέφουν τα μαλλιά και ενισχύουν την υγεία των δοντιών
- Αυξάνουν τα επίπεδα ενέργειας
- Βελτιώνουν την υγεία του δέρματος
- Συμβάλλουν στη δημιουργία γερών οστών
Φωτεινή Πουρνάρα
