Ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι η τροφή πρέπει να αποτελεί το φάρμακό μας. Από την εποχή του όμως μέχρι σήμερα, τα δεδομένα έχουν αλλάξει, με τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων να αποτελεί την πρώτη επιλογή σε θέματα θεραπείας, ακόμα και για μικρά προβλήματα υγείας.
Βέβαια, η ραγδαία εξέλιξη της Ιατρικής και της Φαρμακολογίας αποτελεί γεγονός, καθώς πλέον έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για κάθε περίπτωση και να έχουμε άμεσες φαρμακευτικές λύσεις για κάθε διαταραχή.
Σε πολλές περιπτώσεις, η χρήση του φαρμάκου ως πρώτη και άμεση λύση θέτει στο περιθώριο ένα από τα πιο βασικά αίτια των σύγχρονων προβλημάτων υγείας, που δεν είναι άλλο από τις κακές διατροφικές συνήθειες και επιλογές. Με πιο απλά λόγια, ο τρόπος που ένας άνθρωπος σιτίζει και τελικά θρέφει τον οργανισμό του δεν βελτιώνεται, μετατρέποντας έτσι μία προσωρινή κατάσταση σε χρόνια. Παράλληλα, γνωρίζουμε ότι η χρήση ακόμα και του πιο ήπιου φαρμάκου, μπορεί να έχει παρενέργειες. Στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα, υπάρχει η πιθανότητα να δημιουργούμε ένα νέο.
Λαμβάνοντας τα παραπάνω υπόψη, στόχος μας δεν είναι να επιστρέψουμε στα χρόνια της Αρχαίας Ελλάδας και του Ιπποκράτη, αλλά να συνδυάσουμε την επιστήμη και τις γνώσεις μας με τρόπο αποτελεσματικό. Στην προκειμένη περίπτωση, να χρησιμοποιήσουμε το φάρμακο μόνο όπου είναι απαραίτητο, ενώ όπου η τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς είναι αρκετή, να αποτελεί και την οδηγία – συνταγή όλων των ειδικών.
Αρκετά τρόφιμα, κυρίως φυτικής προέλευσης αλλά όχι μόνο, έχουν εξαιρετικό διαθρεπτικό προφίλ και αποδεδειγμένες «φαρμακευτικές» ιδιότητες. Ορισμένα από αυτά βρίσκονται σε μορφή σπόρων, όπως το σουσάμι και ο λιναρόσπορος. Τόσο μικροί σπόροι, οι οποίοι περικλείουν απαραίτητα λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες, πλειάδα μικροστοιχείων αλλά και φυτοσυστατικά με έντονη αντιοξειδωτική δράση. Το σουσάμι έχει και αρκετούς τρόπους κατανάλωσης, αφού χρησιμοποιείται τόσο σε μορφή σπόρων (σε ψωμί, σε σαλάτες, σε φαγητά, σε μικρογεύματα κ.α.) όσο και σε μορφή ταχινιού (ταχίνι για επάλειψη ή χαλβά από ταχίνι).
Η τακτική κατανάλωσή του έχει συσχετισθεί με διάφορα οφέλη, με τα περισσότερα από αυτά να βοηθούν σε ιατρικές περιστάσεις όπου αρκετοί προσφεύγουν στην κατανάλωση φαρμάκων.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι, μεταξύ άλλων:
– Οστεοαρθρίτιδα γονάτου: αρκετοί πάσχοντες χρησιμοποιούν παυσίπονα για την αντιμετώπιση των πόνων στην περιοχή του γονάτου. Μελέτες, όμως,απέδειξαν ότι η καθημερινή κατανάλωση σπόρων σουσαμιού συνέβαλε στην μείωση του πόνου. Όταν συγκρίθηκε με την χρήση παυσίπονων, είχε ανάλογη ή και καλύτερη δράση.
– Αυξημένη χοληστερίνη αίματος: η τακτική κατανάλωση σπόρων σουσαμιού ή/και ταχινιού, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-6 και σε φυτικές ίνες, συμβάλλει στην βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, οδηγώντας στην μείωση της ολικής και κακής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
– Βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου: η τακτική προσθήκη του σουσαμιού στο ημερήσιο διαιτολόγιο ατόμων με ήπια αντίσταση στην ινσουλίνη έχει δείξει ότι μπορείο πολύτιμος, αυτός, σπόρος να συμβάλλει στην αύξηση της ευαισθησίας και τελικά, στην καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση.
Πλέον των παραπάνω, το σουσάμι, σύμφωνα με αναλύσεις του τμήματος Χημείας Τροφίμων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, φέρεται να έχει έντονες αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προστατεύοντας έναντι αγγειοπαθειών και διαφόρων μορφών καρκίνου, αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις.
Είναι προφανές ότι τα οφέλη είναι πολλά και σημαντικά, αλλά είναι αρκετό ένα τρόφιμο να λύσει μερικά από τα πιο κοινά θέματα υγείας; Η απάντηση σαφώς είναι πως όχι!
Για να μπορέσει ένα τρόφιμο να εξυπηρετήσει την υγεία του ανθρώπου, πρέπει να αποτελεί μέρος ενός υγιεινού και ισορροπημένου διαιτολογίου. Προσθέτοντας, δηλαδή, τους σπόρους σουσαμιού ή το ταχίνι σε μία διατροφή που χαρακτηρίζεται από την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και κακών λιπαρών, απλών σακχάρων και έντονα επεξεργασμένων τροφίμων, δεν μπορεί να προσφέρει τα αναμενόμενα οφέλη.
Στόχος μας, λοιπόν, δεν πρέπει να είναι η εύρεση του κατάλληλου τροφίμου για την αντιμετώπιση του κάθε προβλήματος, αλλά η τροποποίηση των συνηθειών κάθε ανθρώπου, έτσιώστε να εξυπηρετούνται οι ιδιαίτερες ανάγκες του. Φυσικά, η χρήση πρωτογενών τροφίμων με την θρεπτική αξία του σουσαμιού, μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα.
Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί – και είναι πολύ σημαντικό – ότι σε περιπτώσεις ύπαρξης μίας παθολογικής κατάστασης που έχει εξελιχθεί και εγκατασταθεί, την χρήση φαρμάκου ορίζει ο θεράποντας ιατρός. Όταν, λοιπόν, αναφερόμαστε σε μία υπερλιπιδαιμία, ο καρδιολόγος θα κρίνει τον κίνδυνο και θα ορίσει ή όχι κάποια φαρμακευτική αγωγή. Στόχος δικός μας είναι να αντιμετωπίσουμε μία κατάσταση εν τη γενέσει της και μέσω της διατροφής να μπορέσουμε να μεταβάλλουμε την εξέλιξή της.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και μετά την χορήγηση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής, η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών προς την κατάλληλη κατεύθυνση θεωρείται και πρέπει να είναι απαραίτητη, καθώς τα οφέλη παραμένουν σημαντικά.
