Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι ειδικοί για την παραμέληση των χρονίων νοσημάτων εν μέσω πανδημίας, εκφράζοντας παράλληλα ανησυχία ότι η μεταχρονολόγηση των προληπτικών εξετάσεων και των ιατρικών ραντεβού θα έχει επιπτώσεις στο «προφίλ» της υγείας του πληθυσμού στη μετά πανδημία εποχή.
Είναι ενδεικτικό ότι η μείωση στα τακτικά ιατρεία αγγίζει το 70%, δεδομένου ότι ο αριθμός των ασθενών που μπορούν να εξεταστούν ανά ημέρα είναι αυστηρά προκαθορισμένος και κατά κανόνα οι πολίτες προσέρχονται στις δημόσιες υπηρεσίες κατόπιν ραντεβού, ώστε να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός. Μοιραία και καθώς μια μεγάλη μερίδα των πολιτών στρέφονται στον ιδιωτικό τομέα για διαγνωστικές (εργαστηριακές ή απεικονιστικές) εξετάσεις, οι καθυστερήσεις είναι αναπόφευκτες.
Την ίδια ώρα, δεδομένα από τον διεθνή αλλά και τον ελληνικό χώρο κατά τη διάρκεια των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης κατέδειξαν μειωμένη προσέλευση των ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου στα νοσοκομεία, σε ποσοστά που ανέρχονται στο 70% των συνήθων προσελεύσεων, δημιουργώντας έντονο προβληματισμό. 
Είναι σημαντικό, δε, να σημειωθεί ότι η αδυναμία του δημοσίου συστήματος υγείας να αντιμετωπίσει τους ασθενείς (πέραν όσων νοσούν με λοίμωξη Covid-19), είναι ανάλογη με την πορεία της πανδημίας και την επιβάρυνση του ΕΣΥ στις γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας. Μοιραία, στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα στη Βόρεια Ελλάδα, οι χρονίως πάσχοντες αντιμετωπίζουν πιο σοβαρά προβλήματα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, ενώ το κλίμα φόβου εξαιτίας του υψηλού ποσοστού μετάδοσης αποτελεί ακόμη ένα αντικίνητρο για να κλείσουν ραντεβού με τον γιατρό τους.
Αναφορά στο κρίσιμο αυτό θέμα έκανε προχθές ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, σημειώνοντας ότι ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα, που «σφυροκοπήθηκε» από τον SARS-CoV-2 με τους υγειονομικούς να δίνουν κάθε ημέρα μια μάχη με τον πανδημικό ιό, έχει υπάρξει σχετική μέριμνα. Ειδικότερα, σε συμφωνία με ιδιωτικά θεραπευτήρια, έκτατα περιστατικά λαμβάνουν περίθαλψη δωρεάν ενώ το ογκολογικό νοσοκομείο «Θεαγένειο», παρά την υγειονομική κρίση, παραμένει προσηλωμένο στις ανάγκες των καρκινοπαθών.
Αντίστοιχες καθυστερήσεις καταγράφονται και στα προγραμματισμένα ραντεβού για χειρουργεία, καθώς η οδηγία είναι η μείωσή τους να αγγίζει το 80% (με εξαίρεση τα ογκολογικά και τα έκτακτα περιστατικά) εφόσον κρίνεται απαραίτητο.
Τα χειρουργεία
Ομως, οι λίστες αναμονής δεν είναι σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας εξίσου… πιεσμένες. «Στο πρώτο lockdown υποβάλλονταν σε επέμβαση επιλεκτικές περιπτώσεις – οι ασθενείς με καρκίνο αλλά και επείγοντα περιστατικά. Στο δεύτερο lockdown και παρότι η οδηγία είναι αντίστοιχη, στην πράξη το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο στο νοσοκομείο μας», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής Χειρουργικής και εκπρόσωπος των εργαζομένων του Γενικού Κρατικού, Γιώργος Ζωγράφος.
Και συνεχίζει: «Κάνοντας τη σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα πέρσι, διαπιστώσαμε ότι η ελάττωση των τακτικών επεμβάσεων είναι της τάξεως του 30-35%. Υπό την έννοια αυτή εξυπηρετούνται οι ασθενείς, με ενδεχομένως μικρές καθυστερήσεις».
Σε κάθε περίπτωση, το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό δεδομένου, δεδομένου ότι η πανδημία εξανάγκασε τα συστήματα υγείας παγκοσμίως να προσαρμοστούν. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στα μέσα του Μαΐου ερευνητές της κοινοπραξίας CovidSurg Collaboration, με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό περιοδικό χειρουργικής «British Journal of Surgery», εκτιμούσαν ότι 28,4 εκατομμύρια επεμβάσεις θα ακυρωθούν ή θα αναβληθούν μέσα στο 2020.
Παράλληλα, όμως, αυξάνονται οι προειδοποιήσεις των ειδικών και για τις ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας, καθώς η παρατεταμένη περίοδος πίεσης και αβεβαιότητας, αναμένεται να αποτυπωθεί στο μέλλον.
Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Γραμμής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης «201120», «κλινικά σήμερα σε ποσοστό 30% παρατηρείται κάποια μορφής κατάθλιψης και σε 28% αυξημένο άγχος, ενώ σε ποσοστό 10% οι καλούντες πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή».
