Του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά
Ειδικές Εξετάσεις Εντοπίζουν τις Ελλείψεις & τις Μεταβολικές Διαταραχές που Είναι Κοινές στην Πλειοψηφία των Ασθενών με Αυτοάνοσα Νοσήματα
Aσθενείς με αυτοανοσία, έχουν κοινές ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές μεταξύ τους, ανεξάρτητα από το είδος αυτοάνοσου νοσήματος που έχουν εκδηλώσει.
Νέα μελέτη έδειξε ότι ο εντοπισμός και η διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών με τη χρήση ειδικών εξετάσεων, καθορίζουν την αντιμετώπιση και βελτιώνουν την πορεία των αυτοάνοσων νοσημάτων.
Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς
Νέα μελέτη της ομάδας μας, έδειξε ότι οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα, έχουν κοινές μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με την ύπαρξη της νόσου. Η έρευνα διενεργήθηκε από την ομάδα της Metabolomic Medicine® και συνέκρινε το μεταβολικό προφίλ ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα, με εκείνο υγιών ατόμων. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Metabolites.
Το εύρημα της έρευνας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς εντοπίζει το κοινό μεταβολικό υπόβαθρο των αυτοάνοσων νοσημάτων. Είναι ενθαρρυντικό ότι οι κοινοί μεταβολικοί παράγοντες, που οδηγούν στην εκδήλωση αυτοάνοσων νοσημάτων, είναι μεταβλητοί και συνδέονται άμεσα με τον τρόπο ζωής.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι χρόνιες παθήσεις που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης τους, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο της νόσου και τη μεταβολική κατάσταση του ασθενούς[1].
Εξετάσαμε τα μεταβολικά προφίλ των πιο κοινών αυτοάνοσων νοσημάτων:
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο
- Ψωρίαση
- Ατοπική δερματίτιδα
- Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (Crohn, Ελκώδης κολίτιδα)
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
- Αλλά και λιγότερο κοινών αυτοάνοσων όπως η λεύκη, το σύνδρομο Sjogren, η μυασθένεια, η πρωτοπαθής χολική κίρρωση, η αυτοάνοση ηπατίτιδα κ.ά
Εντοπίσαμε ότι οι ασθενείς με αυτοανοσία, έχουν κοινές μεταβολικές διαταραχές μεταξύ τους, ανεξάρτητα από το είδος αυτοάνοσου νοσήματος που έχουν εκδηλώσει.
Βρήκαμε ότι οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα, εμφανίζουν διαταραχές σε βασικές μεταβολικές διεργασίες, που αφορούν:
- Στον κύκλο παραγωγής ενέργειας του οργανισμού.
- Στους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς.
- Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα και προβιοτικά.
- Στο μεταβολισμό κετονικών σωμάτων (ενώσεις που παράγονται στον ανθρώπινο οργανισμό από την καύση του λίπους).
- Στη μεθυλίωση: έναν από τους βασικούς μηχανισμούς ελέγχου της λειτουργίας και της επιδιόρθωσης του γονιδιώματος.
Οι συγκεκριμένες διαταραχές εντοπίζονται με τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων, των μεταβολομικών αναλύσεων. Πρόκειται για εξετάσεις που μετράνε πολύ μικρά μόρια, τα οποία συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού.
Το πλεονέκτημά των μεταβολομικών αναλύσεων είναι ότι καταγράφουν τις ακριβείς ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές που σχετίζονται με την παρουσία ή την προδιάθεση για μια ασθένεια. Η ανίχνευση αυτών των διαταραχών, καθοδηγεί την αντιμετώπιση τους και βελτιώνει την πορεία των ασθενειών που συνδέονται με αυτές.
Εικόνα 1. Σύνοψη των μεταβολικών οδών που εντοπίστηκε ότι εμφανίζουν σημαντική διαταραχή στα αυτοάνοσα.
Η έγκαιρη βελτίωση της μεταβολικής κατάστασης με ιατρικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου ζωής, της διατροφής και των ελλείψεων του οργανισμού, αποτελούν σημαντικό κομμάτι της αγωγής που εφαρμόζεται σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα.
Κρυμμένη Πείνα και Μεταβολικές Διαταραχές – Πώς Συνδέονται με την Ανάπτυξη Αυτοάνοσων
Η «Κρυμμένη Πείνα» είναι η οριακή έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών. Ο όρος αναφέρεται στις συσσωρευμένες ελλείψεις του οργανισμού σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, όπως οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αντιοξειδωτικά και άλλα[3][4].
Η κρυμμένη πείνα αποτελεί κύριο παράγοντα ανάπτυξης αυτοάνοσων και χρόνιων ασθενειών, καθώς ανεπάρκειες σε μικροθρεπτικά συστατικά[5]:
- Απορυθμίζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
- Επιδεινώνουν τις φλεγμονές
- Αυξάνουν την ευπάθεια σε λοιμώξεις
- Επιδεινώνουν την πορεία χρόνιων ασθενειών, όπως τα αυτοάνοσα, τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και τα νοσήματα του αναπνευστικού.
Παρά το γεγονός ότι οι ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, είναι κοινές και αφορούν στο σύνολο σχεδόν του πληθυσμού, συχνά δεν εντοπίζονται.
Η στοχευμένη διόρθωση των ανεπαρκειών:
- Ενισχύει τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Βελτιώνει τον έλεγχο της φλεγμονής.
- Μειώνει την ευπάθεια σε λοιμώξεις.
- Συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της μεταβολικής κατάστασης.
- Βελτιώνει την πορεία της νόσου σε αυτούς τους ασθενείς.
Η οριακή έλλειψη θρεπτικών συστατικών περνάει απαρατήρητη για πολλά χρόνια μέχρι την εκδήλωση κάποιας ασθένειας. Αλλά και όταν αυτή εκδηλωθεί, είναι πολύ δύσκολο να συνδεθεί με συγκεκριμένη έλλειψη από την στιγμή που οφείλεται σε πολλαπλούς παράγοντες.
Συνεχόμενα αυξανόμενος αριθμός μελετών, συνδέει τις ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων με χρόνιες παθήσεις. Ενδεικτικά κάποιες από αυτές είναι:
- Νόσος του Hashimoto και ασθένειες του θυρεοειδούς: σελήνιο, χρώμιο, βιταμίνη D, ψευδάργυρος.
- Ψωρίαση: βιταμίνη D, ωμέγα-3.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα: βιταμίνη D.
- Αλλεργίες, άσθμα: αφυδάτωση, μαγνήσιο, μεταλλικά στοιχεία, ωμέγα-3.
- Διαβήτης: βιταμίνη D, μαγνήσιο, χρώμιο.
- Σκλήρυνση κατά πλάκας: βιταμίνη D, βαρέα μέταλλα, απαραίτητα αμινοξέα, αλλοίωση του εντερικού μικροβιώματος.
- Κολίτιδα και φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου: αλλοίωση του εντερικού μικροβιώματος.
Μεταβολομικές Αναλύσεις Συμβάλλουν στην Αντιμετώπιση Αυτοάνοσων και Χρόνιων Ασθενειών
Εφαρμόζονται στην αντιμετώπιση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, η ψωρίαση, η ατοπική δερματίτιδα, τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (Crohn, Ελκώδης κολίτιδα), η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.
Αλλά και σε λιγότερο κοινά αυτοάνοσα όπως η λεύκη, το σύνδρομο Sjogren, η μυασθένεια, η πρωτοπαθής χολική κίρρωση, η αυτοάνοση ηπατίτιδα, το σύνδρομο Αδαμαντιάδη – Μπεχτσέ κ.ά.
Το πλεονέκτημα των μεταβολομικών αναλύσεων, είναι ότι το αποτέλεσμα των μετρήσεων συνδυάζει τη γενετική ποικιλομορφία ενός ατόμου, με τις ατομικές επιλογές διατροφής και τρόπου ζωής, που διαμορφώνουν την τρέχουσα κατάσταση της υγείας του[1][6].
Ο εντοπισμός και η διόρθωση των ελλείψεων, με τη χορήγηση θεραπευτικών δόσεων μικροθρεπτικών συστατικών, βελτιώνει τη συνολική κατάσταση της υγείας και την πορεία της νόσου των ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα.
Νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν το γεγονός, ότι για να επιτευχθεί μια ουσιαστική βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής, πρέπει ο κάθε ασθενής να αντιμετωπιστεί ως μια μοναδική περίπτωση και να αποκατασταθούν οι μεταβολικές διαταραχές και οι ελλείψεις του οργανισμού σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, που οδήγησαν στην εκδήλωση νόσου[5,6].
Η φαρμακευτική αγωγή, η διόρθωση των ελλείψεων και η διατροφή του κάθε ασθενούς, πρέπει να προσαρμόζονται στο μεταβολικό του προφίλ. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι αλλαγές και οι βελτιώσεις διατηρούνται μακροπρόθεσμα.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα δε θεωρούνται πλέον άλυτες καταστάσεις υγείας που χαρακτηρίζονται από σταθερή επιδείνωση. Συνεχώς περισσότερα εργαλεια, προσθέτονται στη φαρέτρα μας για την αντιμετώπιση τους. Στοχευμένες ιατρικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, στη διατροφή και στις ελλείψεις του οργανισμού μπορούν να επιφέρουν μακροχρόνια και σημαντική βελτίωση στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.