Με σύμμαχο δοκιμασμένα ψηφιακά εργαλεία – που αναδείχτηκαν στο υπό εξέλιξη εμβολιαστικό πρόγραμμα «Ελευθερία», το οποίο διακρίνεται για τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα – και με πυξίδα τις εξατομικευμένες ανάγκες κάθε πολίτη, τους επόμενους μήνες η χώρα αναμένεται να κάνει ένα ακόμη σημαντικό βήμα στον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών υγείας, επενδύοντας στο νευραλγικό πεδίο της πρόληψης. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας ενώνουν για μία ακόμη φορά τις δυνάμεις τους, δίνοντας ψηφιακή ώθηση στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» με στόχο να μην παραμελούν οι Ελληνες την υγεία τους.
Ακολουθώντας, συνεπώς, την επιτυχημένη συνταγή της εμβολιαστικής εκστρατείας, οι γονείς θα έχουν τη δυνατότητα (εφόσον το επιθυμούν και συνεπακόλουθα συναινέσουν) να λαμβάνουν προσωποποιημένα sms – αντίστοιχα με αυτά που λαμβάνουν σήμερα μέσω της πλατφόρμας emvolio.gov.gr – που θα τους υπενθυμίζουν πότε πρέπει να κλείσουν το επόμενο ραντεβού με τον παιδίατρο, ώστε να υποβληθούν τα παιδιά τους στον τακτικό εμβολιασμό που προβλέπεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Επιπλέον, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης σε στενή συνεργασία με τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, δρομολογούν ένα αντίστοιχο σύστημα υπενθύμισης και για τον κρίσιμο αντιγριπικό εμβολιασμό που ξεκινά κάθε φθινόπωρο, ενώ οι πολίτες θα λαμβάνουν επίσης υπενθύμιση για κρίσιμες προληπτικές εξετάσεις, όπως αυτές που αφορούν σε καρδιαγγειακά νοσήματα ή τα τεστ ΠΑΠ κ.ο.κ.
Η εισαγωγή των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας στον τομέα της υγείας αποτελεί σημαντικό στοίχημα για τη χώρα, δεδομένου ότι η ψηφιακή υγεία «υπόσχεται» ότι θα δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες, επιτρέποντας στους πολίτες να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους και να διατηρήσουν την καλή τους υγεία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μειώνοντας παράλληλα τις ανισότητες.
Ψηφιακή… επανίδρυση του ΕΣΥ
Αυτός είναι, άλλωστε, ο στόχος του προγράμματος του υπουργείου Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης», που περιλαμβάνει δράσεις δημόσιας υγείας στα πεδία της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης. Εντούτοις, η ψηφιακή… επανίδρυση του ΕΣΥ εισάγει μία διαφορετική κουλτούρα, τοποθετώντας τον πολίτη – αντί του κράτους – στο επίκεντρο:
Ο μηχανισμός που στήθηκε για το κλείσιμο των ραντεβού εμβολιασμών έναντι της λοίμωξης Covid-19, που ομολογουμένως ήταν πρωτόγνωρος για τα ελληνικά δεδομένα, στάθηκε η αιτία για να διαπιστωθεί ευρέως πως μία απλή εφαρμογή, όπως είναι τα sms, προσφέρουν προστιθέμενη αξία στις υπηρεσίες του κράτους. 
Η εξατομικευμένη επικοινωνία του κράτους με τον κάθε ένα πολίτη ξεχωριστά, αποτέλεσε μία ευχάριστη έκπληξη: Αρχικά, οι εγγεγραμμένοι στην άυλη συνταγογράφηση μόλις άνοιγε η ηλικιακή ομάδα έβρισκαν στο κινητό τους ένα μήνυμα με την προ-κράτηση του ραντεβού τους, την οποία μπορούσαν να επιβεβαιώσουν πάλι με ένα απλό sms. Και βέβαια, στη συνέχεια, όλοι όσοι κλείνουν ραντεβού λαμβάνουν μια σειρά από μηνύματα υπενθύμισης για τον τόπο και τον χρόνο του εμβολιασμού τους.
Ακολουθώντας, συνεπώς, την επιτυχημένη αυτή ψηφιακή «συνταγή» σε δεύτερο χρόνο, θα δίνεται η δυνατότητα να αποστέλλονται από το Σύστημα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας προσωποποιημένα μηνύματα προς τους πολίτες, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη γεωγραφική περιοχή και την κατάσταση της υγείας τους.
Υπενθυμίζεται, δε, ότι στο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου εμπεριέχονται σημαντικές δράσεις πρόληψης, με πρωταρχική την καθιέρωση προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων των πολιτών για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.
Στο πλαίσιο αυτό, σκοπός των μηνυμάτων θα είναι να τους ενημερώσουν, να τους ευαισθητοποιήσουν για τη σημασία της πρόληψης για την υγεία και να τους προτρέψουν για τη διενέργεια εξετάσεων ελέγχου της υγείας τους, σε συνεννόηση με τον γιατρό τους.
Για να διαπιστώσει κανείς τη σημασία της πρόληψης αρκεί να λάβει υπόψη ότι για την αντιμετώπιση των χρόνιων νοσημάτων δαπανώνται περισσότερο από το 75% των συνολικών πόρων – εκ των οποίων το 50% αφορά σε καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη, χρόνια αναπνευστικά και νεοπλασματικά νοσήματα.
Ωστόσο, είναι τεκμηριωμένο ότι το 80% των καρδιοπαθειών, των εγκεφαλικών και του διαβήτη προλαμβάνονται, ενώ το ίδιο μπορεί να επιτευχθεί στο 40% των κοινών καρκίνων.
«Δεξαμενή» δεδομένων
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προσπάθεια αυτή η ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) λειτουργεί ως έλασμα στο… άλμα της ψηφιακής υγείας, καθώς αποτελεί, μεταξύ άλλων, μία πλούσια «δεξαμενή» δεδομένων αλλά και το ψηφιακό «μάτι» που μπορεί ακόμη και να προσφέρει υπηρεσίες τύπου «follow up» για εκείνες τις περιπτώσεις πολιτών που αμελούν τις προληπτικές εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθούν.
Για παράδειγμα από τον Σεπτέμβριο έως και σήμερα έχουν εκδοθεί 325.675 παραπεμπτικά για τεστ ΠΑΠ, εντούτοις έχουν εκτελεστεί λιγότερα από 293.000. Αντίστοιχα, έχουν συνταγογραφηθεί 2.765 εξετάσεις για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, όμως εκτελέστηκαν 1.538. Ομως, εφεξής συνδυάζοντας τα δεδομένα της επιστημονικής έρευνας με τα πρωτογενή μη προσωποποιημένα δεδομένα που καταχωρίζονται στο Πληροφοριακό Σύστημα της ΠΦΥ, μέσω ενός συστήματος ανάλυσης δεδομένων και υποστήριξης αποφάσεων (data analysis και decision support system), θα εξάγονται συμπεράσματα ώστε να υλοποιούνται ετήσιες στοχευμένες δράσεις, με στόχο την πρόληψη, την αγωγή και την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού.
Σε κάθε περίπτωση, το αποφασιστικό αυτό βήμα ενίσχυσης της πρόληψης, αποτελεί έναν από τους κρίκους του εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών υγείας, καθώς έχει προηγηθεί η άυλη συνταγογράφηση (παρακαταθήκη της πανδημίας), ενώ ακολουθούν η εφαρμογή για την πρόσβαση των πολιτών στα στοιχεία τους που περιλαμβάνονται στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και αποτελούν πρόπλασμα του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας και οι ψηφιακές ηλεκτρονικές βεβαιώσεις.
