Στις ΗΠΑ πριν από λίγες εβδομάδες, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δήλωσαν ότι τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί πλήρως κατά του COVID-19 μπορούν να συγκεντρωθούν με ασφάλεια σε εσωτερικούς χώρους χωρίς να φορούν μάσκες προσώπου. Καθώς τα ποσοστά εμβολιασμού αυξάνονται σε ολόκληρη τη χώρα, πολλά εστιατόρια αίρουν την απαίτηση της χρήσης μάσκας και των μέτρων κοινωνικής απόστασης, παρόλο που λίγα απαιτούν απόδειξη εμβολιασμού.
(Στην χώρα μας, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα επανεκκίνησης της οικονομίας, η εστίαση σε εσωτερικούς χώρους ξεκινά στις 7 Ιουνίου με κάλυψη του 70% της δυναμικότητας).
Αυτό κάνει πολλούς από εμάς να αναρωτιόμαστε πώς να δειπνήσουμε με ασφάλεια. Και αν είμαστε απολύτως δύσπιστοι στο να δειπνήσουμε ή να γευματίσουμε σε ένα εστιατόριο, πού είναι το ασφαλέστερο μέρος για να καθίσουμε; Είναι ένα κάθισμα δίπλα σε παράθυρο δραματικά ασφαλέστερο από ένα χωμένο στα ενδότερα; Και αν έχουμε εμβολιαστεί, έχει καμία σημασία;
Οι απαντήσεις είναι περίπλοκες. Οι επιστήμονες μαθαίνουν ακόμη το πόσο το εμβόλιο μας εμποδίζει να μεταδώσουμε την COVID-19 σε άλλους και κυκλοφορούν νέες παραλλαγές ιών. Για να μην πούμε ότι τα εστιατόρια διαθέτουν συχνά περίπλοκα συστήματα εξαερισμού που μπορούν να κάνουν κάθε αίθουσα διαφορετική.
«Αυτό για το οποίο θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί είναι εάν ο αέρας ”ρέει” και μετά συνεχίζει να κυκλοφορεί – αυτό θα μπορούσε να μεταφέρει τον ιό από το ένα τραπέζι στο άλλο», δηλώνει στην HuffPost US ο Πήτερ Γκούλικ, αναπληρωτής καθηγητής στην Οστεοπαθητική Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με αυτές τις καταστάσεις, ειδικά εάν δεν έχουμε εμβολιαστεί ή είμαστε ανοσοκατεσταλμένοι, όπου θα πρέπει να παίρνουμε όλες τις προφυλάξεις που υπήρχαν πριν από το εμβόλιο».
Κι αν δεν είμαστε σίγουροι πού ακριβώς βρίσκονται οι κόκκινες γραμμές για την ασφάλειά μας, ας διαβάσουμε το παρακάτω:
Τα τραπέζια με πρόσβαση σε εξωτερικό αέρα είναι τα ασφαλέστερα μέρη για να κάτσουμε
Ο εξαερισμός είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη μετάδοση της COVID-19. Όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φτερνίζεται ή ακόμα και μιλάει, τα αερολύματα «ταξιδεύουν» στον αέρα, και ενδεχομένως να επιβραδυνθεί (αυτή) η διαδικασία μολύνοντας κάποιον άλλο. Η καλή ροή αέρα μπορεί να αραιώσει και να απομακρύνει τα σωματίδια.
Ετσι, η εστίαση σε εξωτερικούς χώρους είναι η πιο ασφαλής επιλογή. Αλλά αν τρώμε εντός, το καλύτερο μέρος για να κάτσουμε είναι δίπλα σε ανοιχτή πόρτα ή παράθυρο λέει η Τίστα Γκος, επιδημιολόγος στο Grand Rounds Health.
«Αν η πόρτα ή το παράθυρο είναι ανοιχτά και επιτρέπουν στον φρέσκο αέρα να εισέλθει, αυτή είναι μια καλή θέση να καθίσουμε», λέει η Γκος. «Ο φρέσκος αέρας αραιώνει τα ιικά σωματίδια».
Πολλά εστιατόριο βελτίωσαν τα συστήματα του εξαερισμού τους κατά την διάρκεια της πανδημίας, αλλά το να εξετάσουν και να διορθώσουν προσεκτικά όλο το σύστημα είναι κοστοβόρο και ακατόρθωτο για τους περισσότερους λέει ο Κόρμπι Κάμμερ, εκτελεστικός διευθυντής στο Πρόγραμμα Food and Society του Ινστιτούτου του Ασπεν που πρόσφατα συνεργάστηκε με βιομηχανία εστίασης για να αναπτύξουν πρακτικές ασφαλείας και κατευθυντήριες γραμμές ως προς την εστίαση σε εσωτερικούς χώρους.
Το να εφοδιάζουμε έναν χώρο με όσο το δυνατόν περισσότερο φρέσκο αέρα συστήνεται στις οδηγίες εξαερισμού του οργανισμού. Τα εστιατόρια επίσης ενθαρρύνονται να προσθέσουν φορητά συστήματα καθαρισμού αέρα και φίλτρα HEPA στα συστήματα HVAC.
Ας ψάξουμε τριγύρω για ανοιχτά παράθυρα και πόρτες προτού επιλέξουμε ένα τραπέζι κι ας κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με το πώς διαχειρίζεται το εστιατόριο το ζήτημα του εξαερισμού, προτείνει ο Κάμμερ. Μερικά μέτρα εξαερισμού δεν είναι ορατά στους πελάτες
«Μπορείτε να διαπιστώσετε (ότι υπάρχει) απόσταση μεταξύ των τραπεζιών κι ανοιχτά παράθυρα», λέει ο Κάμμερ. Αλλά επίσης λάβετε υπ’ όψιν κι αυτό: «Εχουν καθαρίσει τον εξαερισμό τους; Υπάρχουν φορητές μονάδες καθαρισμού αέρα;».
Ας δώσουμε προσοχή στους αεραγωγούς κλιματισμού
Ο κλιματισμός μπορεί να παίξει ρόλο στη μετάδοση ιών. Σε μια μελέτη CDC που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2020 σχετικά με ένα ξέσπασμα της COVID-19 σε ένα εστιατόριο στην Κίνα, ένα μολυσμένο άτομο μετέδωσε τον ιό σε άτομα που κάθονταν αρκετά μακριά, πιθανότατα επειδή καθόταν κοντά στο κλιματιστικό.
«Αυτό το παράδειγμα δείχνει τη σημασία του εξαερισμού, ειδικά σε ένα εστιατόριο, όπου δεν μπορούμε να φοράμε μάσκες καθώς τρώμε», λέει ο Γκος.
Ο Κάμμερ συμβουλεύει να αποφεύγουμε να κάτσουμε δίπλα σε αεραγωγούς εισαγωγής αέρα που συνήθως βρίσκονται στον τοίχο ή στο ταβάνι πάνω από τα τραπέζια. Μια «είσοδος», απορροφά τον αέρα και τον επιστρέφει στο σύστημα HVAC. Μια «εκροή», διώχνει τον αέρα έξω και επανακυκλοφορεί τον αέρα στον χώρο.
Προτιμάμε την δεύτερη περίπτωση λέει ο ίδιος. Εάν δεν είμαστε βέβαιοι, ας ρωτήσουμε πριν καθίσουμε.
Ανάλογα με το εστιατόριο, το να δειπνήσουμε ή γευματίσουμε κοντά στην κουζίνα θα μπορούσε να είναι ένα ασφαλές μέρος. Οι κουζίνες τείνουν να έχουν καλύτερο αερισμό…
Ας αποφύγουμε πολυσύχναστες περιοχές και μπαρ
Η κουζίνα μπορεί να είναι ένα καλά αεριζόμενο σημείο, αλλά είναι επίσης περιοχή με πολύ κίνηση. Ο Γκούλικ είπε ότι το να κάθεται κανείς σε ένα μέρος εκτός κίνησης, όπου οι άνθρωποι δεν έρχονται και πηγαίνουν ή μαζεύονται, είναι ασφαλέστερο, ειδικά αν δεν φορούν μάσκες. Αυτή είναι η προσωπική του προτίμηση όταν γευματίζει, παρόλο που είναι πλήρως εμβολιασμένος.
«Κάθομαι όπου δεν βρίσκομαι σε ”κύρια” περιοχή», λέει ο ίδιος. «Προσπαθώ να είμαι σε ένα ”σεπαρέ” που βρίσκεται στη γωνία και θα φορέσω τη μάσκα μου μέχρι να έρθει το φαγητό. Και μετά, όταν έρθει το φαγητό, θα την βγάλω και θα φάω».
Το να καθόμαστε στο μπαρ δεν είναι καλή επιλογή, λέει ο Κάμμερ. «Οι άνθρωποι είναι πολύ κοντά», εξηγεί. «Θέλεις πάντα να έχεις πρόσβαση στο ποτό σου. Η όλη ιδέα είναι η οικειότητα και η εγγύτητα με τους άλλους ανθρώπους».
Πρέπει να ανησυχούμε για το πού να καθίσουμε εάν έχουμε εμβολιαστεί;
Σύμφωνα με τον Κάμμερ, οι νέες οδηγίες περιπλέκουν την κατάσταση και οι μη εμβολιασμένοι συνδαιτυμόνες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο άλλους, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στα εστιατόρια.
«Ανησυχώ περισσότερο για την μετάδοση από συνδαιτυμόνα σε συνδαιτυμόνα και από σε συνδαιτυμόνα σε εργαζόμενο του εστιατορίου παρά από εργαζόμενο σε εμένα», προσθέτει.
Τα εμβολιασμένα άτομα είναι λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν σοβαρά, να νοσηλευτούν ή να πεθάνουν από την COVID-19, σύμφωνα με το CDC. Πρώιμη έρευνα δείχνει ότι τα εμβόλια θα μπορούσαν να αποτρέψουν άτομα χωρίς συμπτώματα να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους.
Αλλά κάποιος που είναι ανοσοκατεσταλμένος θα μπορούσε ακόμα και να μεταφέρει τον ιό επειδή τα επίπεδα αντισωμάτων του μπορεί να είναι χαμηλότερα, λέει ο Γκούλικ. Κι εξακολουθούν να υπάρχουν κάποια άγνωστα (στοιχεία), όπως πόσο διαρκεί η ανοσία από το εμβόλιο και αν θα χρειαστεί επαναληπτική δόση.
Η χαλάρωση των περιορισμών στην χρήση μάσκας ήταν ο τρόπος του CDC ενθάρρυνε τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, λέει ο Γκος. Προέτρεψε οποιονδήποτε, εμβολιασμένο ή όχι που σχεδιάζει να δειπνήσει σε εσωτερικούς χώρους να δώσει προσοχή στα ποσοστά εμβολιασμού στην κοινότητά του και στις τοπικές οδηγίες του υπουργείου υγείας σχετικά με τη χρήση μάσκας και την δυνατότητα (δημιουργίας ενός ασφαλούς περιβάλλοντος) του εστιατορίου.
Ας ζυγίσουμε τους κινδύνους πριν βγούμε κι ας μην ξεχάσουμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, προσθέτει ο Γκούλικ. Ας δώσουμε προσοχή στο πού καθόμαστε όταν γευματίζουμε σε εσωτερικούς χώρους κι ας ακολουθήσουμε τους κανόνες ασφαλείας ενός εστιατορίου σχετικά με πού καθόμαστε κι αν πρέπει να κάνουμε χρήση μάσκας.
«Αντιλαμβάνομαι ότι όλοι πεθαίνουν για να βγουν έξω και να γίνουν φυσιολογικοί άνθρωποι ξανά», λέει ο Γκούλικ. «Αυτό θέλουν όλοι. Θέλουμε να κάνουμε το σωστό, αλλά όλοι πρέπει να είναι προσεκτικοί γι ’αυτό, ώστε να μην κάνουμε δύο βήματα μπροστά και μετά (να πάμε) ξανά πίσω».
