Το περσινό καλοκαίρι, αν και το πρώτο εν μέσω πανδημίας, φαίνεται πως ήταν μάλλον ένα πιο ανέμελο καλοκαίρι, παρά τους περιορισμούς που ήταν σε εφαρμογή. Τα κρούσματα κορονοϊού ήταν λιγότερα, η πίεση στα νοσοκομεία μικρότερη και με λίγη σύνεση και προσοχή οι πολίτες της χώρας μπορούσαν να ξεφύγουν σε κάποιο παραθεριστικό προορισμό.
Πολλοί, λοιπόν, ήταν εκείνοι που περίμεναν τις καλοκαιρινές θερμοκρασίες για να «χαλαρώσουν» τις άμυνες τους έναντι του κορονοϊού. Άλλοι, δε, αναβάλουν τον εμβολιασμό τους για το φθινόπωρο που, όπως εκτιμούν, τότε θα άρχιζε να καλπάζει ο ιός.
Όσο όμως και να το έχουν αποσαφηνίσει οι επιστήμονες φαίνεται πως κάποιοι αδυνατούν να αποδεχθούν πως ο Sars-Cov2 δεν κυκλοφορεί σαν την εποχική γρίπη. Όσο κυκλοφορεί ανεμπόδιστος τόσο θα μολύνει περισσότερους ανθρώπους και θα μεταλλάσσεται για να μπορέσει να γίνει ακόμη πιο μεταδοτικός…
Το καλοκαίρι του ’21 δεν μοιάζει με το καλοκαίρι του ‘20
Κατ ‘αρχήν είναι αδιαμφισβήτητο ό,τι αν και ο Sars-Cov2 δεν αποτελεί «ανοικτό βιβλίο» σίγουρα η επιστημονική κοινότητα γνωρίζει πολλά περισσότερα φέτος συγκριτικά με πέρσι το καλοκαίρι.
Σήμερα 6 Ιουλίου 2021 ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε 1.797 νέα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου, εκ των οποίων 8 εντοπίστηκαν κατόπιν ελέγχων στις πύλες εισόδου της χώρας.
Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων από την 1 Ιουνίου, όταν και είχαν φθάσει τα 1.886.
Είναι ενδεικτικό ότι την 6η Ιουλίου 2020 είχαν ανακοινωθεί 43 νέα κρούσματα κορονοϊού στη χώρα, εκ των οποίων τα 36 είχαν εντοπιστεί σε ελέγχους στις πύλες εισόδου. Οι διασωληνωμένοι ήταν 11 και δεν είχε καταγραφεί θάνατος.
Οι μεταλλάξεις
Όπως εξηγεί και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), «όταν ο ιός κυκλοφορεί ευρέως σε έναν πληθυσμό και προκαλεί πολλές λοιμώξεις, η πιθανότητα μετάλλαξης του αυξάνεται. Όσο περισσότερες έχει ένας ιός να μεταδοθεί, τόσο αναπαράγεται και τόσες περισσότερες ευκαιρίες να αλλάξει».
Και κάπως έτσι φθάσαμε στην παραλλαγή ή μετάλλαξη Δ του ιού. Η Ινδία με πληθυσμό που αγγίζει το 1,4 δισ. ανθρώπους ήταν μεταξύ των χωρών που αφέθηκαν χωρίς εμβόλια, αφού η εμβολιαστική στρατηγική φάνηκε τους πρώτους μήνες να εστιάζει στην κάλυψη των χωρών ανεπτυγμένου κόσμου.
Διαβάστε επίσης: “Μετάλλαξη Δέλτα Plus Vs εμβόλια: Πότε και πώς «σπάει» την ανοσία η νέα «κυρίαρχη» παραλλαγή“
Μετά από ένα σχετικά ελεγχόμενο πρώτο κύμα, οι ινδικές πόλεις άρχισαν να κατακλύζονται από κρούσματα και η ανεμπόδιστη μετάδοση του ιού σε απροστάτευτο και λόγω των συνθηκών διαβίωσης πληθυσμό οδήγησε στη μετάλλαξη του. Η παραλλαγή Δέλτα του φαίνεται πως τον καθιστά πιο μεταδοτικό…
Πριν από τη Δέλτα παραλλαγή, που αναμένεται να γίνει η κυρίαρχη διεθνώς, αυτό τον τίτλο είχε η Άλφα, γνωστή μέχρι πρότινος ως βρετανική, ενώ προβλημάτιζαν η Βήτα (νοτιοαφρικανική) και η Γάμμα (βραζιλιάνικη).
Τα εμβόλια
Βέβαια, η βασικότερη διαφορά του περσινού Ιούλιου με το φετινό είναι ότι φέτος έχουμε εμβόλια και μάλιστα με ιδιαίτερα υψηλή αποτελεσματικότητα.
Αλλα αν και πέρσι δεν είχαμε εμβόλια, λόγω της πρώτης καθολικής καραντίνας, όμως, και των περιοριστικών μέτρων υπήρχαν και σαφώς λιγότερα κρούσματα. Λιγότερα κρούσματα σήμαινε λιγότεροι διασωληνωμένοι συνεπώς μηδενική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας, αλλά και λιγότεροι θάνατοι. Μάλιστα, ο κανόνας ήθελε ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων να ήταν τότε εισερχόμενος.
Από την άλλη, ο ιός είχε ήδη σχεδόν ένα χρόνο κυκλοφορίας έως την έναρξη ευρείας χορήγησης των εμβολίων, η οποία και πάλι όμως παραμένει ανεπαρκής σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι όσο η εμβολιαστική κάλυψη διεθνώς παραμένει χαμηλή τόσο ο κορονοϊός θα βρίσκει έδαφος να μεταδοθεί, να αναπαραχθεί και να μεταλλαχθεί, όπως αναφέραμε. Οι επιδημίες του 21ου αιώνα είναι αναμφισβήτητα παγκόσμιες, διασζίζοντας σύνορα με ταχύτερο ρυθμό από το παρελθόν.
Διαβάστε επίσης: Στο 90% η προστασία με δύο δόσεις από τα mRna εμβόλια
Τα εμβόλια που έχουμε διαθέσιμα μέχρι σήμερα προστατεύουν έναντι των γνωστών μεταλλάξεων, ίσως σε χαμηλότερο βαθμό για τη Δέλτα αλλά και πάλι σημαντικό, γιατί ενεργοποιούν μια ευρύτερη ανοσολογική αντίδραση, ενώ προστατεύουν από νοσηλεία σε ΜΕΘ και θάνατο.
Όσο ο ιός δεν βρίσκει «χώρο», δηλαδή ανθρώπινους οργανισμούς να μεταδοθεί ή να μεταδοθεί με υψηλό φορτίο, τόσο εμποδίζεται η δυνατότητα του να μεταλλαχθεί και να καταστεί πιο μεταδοτικός.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα εμβόλια δεν θα χρειαστεί να εξελιχθούν ή να ενισχυθούν, κάτι που εξετάζεται από τους επιστήμονες, άλλωστε διεθνώς.
Είναι άλλωστε γνωστό πως στην περίπτωση του αντιγριπικού εμβολιασμού, η «συνταγή» του εμβολίου αλλάζει κάπως κάθε χρόνο γιατί οι ιοί της γρίπης αλλάζουν συνεχώς. Όπως αναφέρει και ο ΕΟΔΥ, «γενικά, σε κάθε περίοδο γρίπης κυκλοφορούν στελέχη του ιού που έχουν μικρές διαφορές από αυτά της προηγούμενης περιόδου. Για το λόγο αυτό η σύνθεση του εμβολίου αλλάζει κάθε χρόνο».
Διαβάστε επίσης: Υπόσχεται εξαιρετικά αποτελέσματα η ενισχυτική δόση της Sanofi
Καθίσταται λοιπόν σαφές πως μια κοινωνία (μικρότερη ή μεγαλύτερη) που έχει επιτύχει να οικοδομήσει ένα επαρκές τείχος ανοσίας ανακόπτει την επέλαση του κορονοϊού και προστατεύει όλα τα μέλη της από τις επιπτώσεις του.
Rapid και self test
Φέτος, αρκετά κρούσματα φέρεται να εντοπίζονται στο πλαίσιο διενέργειας rapid test, από υποψήφιους ταξιδιώτες, κυρίως ασυμπτωματικούς, ενώ κατά τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας το 60% των κρουσμάτων εντοπίζεται αρχικά από self test.
Πέρσι το καλοκαίρι όμως η διάγνωση των κρουσμάτων κορονοϊού γινόταν μόνο με μοριακά PCR τεστ. Η απεικόνιση της πορείας της πανδημίας στη χώρα ενισχύθηκε το Σεπτέμβρη με την έναρξη της διενέργειας rapid test αρχικά από ΚΟΜΥ του ΕΟΔΥ και σταδιακά και από άλλους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς.
Μάλιστα το Νοέμβριο, ο ρόλος των rapid test αναβαθμίστηκε καθώς εντάχθηκαν στο Μητρώο COVID-19.
Διαβάστε σχετικά: «Αναβάθμιση» των rapid test με την ένταξη τους στο Μητρώο COVID-19
Αντίστοιχα, παρά τις αντιδράσεις και τους προβληματισμούς τα self test έχουν συμβάλλει στην επιτήρηση της νόσου και την αναγνώριση πιθανών κρουσμάτων.
Μπορεί να προκύπτουν με μια σχετική συχνότητα ψευδώς θετικά τεστ, αλλά τα ψευδώς αρνητικά, που θα αποτελούσαν και σοβαρό πρόβλημα γιατί θα σήμαινε πως φορείς του ιού, ιδίως ασυμπτωματικοί, θα κυκλοφορούσαν διασπείροντας τον ιό χωρίς να το γνωρίζουν, είναι μετρημένα.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) η εφαρμογή βιώσιμων στρατηγικών ελέγχου για την COVID-19 «ενισχύει τη συνολική ανταπόκριση της δημόσιας υγείας στην πανδημία και να αμβλύνει τις επιπτώσεις της σε ευάλωτους πληθυσμούς και στα συστήματα υγείας, ενώ διασφαλίζει ότι οι κοινωνίες και οι οικονομίες θα συνεχίζουν να λειτουργούν».
Μια διευρυμένη στρατηγική τεστ συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό cluster κρουσμάτων, δηλαδή σημείων όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός κρουσμάτων, ενισχύει τον έλεγχο της μετάδοσης, ενώ βοηθάει στην εποπτεία των ποσοστών μετάδοσης του SARS-COV2 και της σοβαρότητας της νόσου.
Συνεπώς, η αξιοποίηση διαφορετικών μεθόδων εξέτασης για τον κορονοϊό επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση όπου και όταν αυτό κριθεί απαραίτητο από τους αρμόδιους φορείς.
