Μία νέα γενιά «βετεράνων», όπως εκείνοι που στάλθηκαν στον πόλεμο και γύρισαν τραυματισμένοι στις πατρίδες τους, δημιουργεί ο ιός της πανδημίας σε όποια χώρα κι αν περάσει. Είναι το εφιαλτικό αποτέλεσμα που αρχίζει να διαφαίνεται ύστερα από τρία κύματα που πέρασαν και την ανθρωπότητα στην κόψη του τέταρτου.
Προβλήματα υγείας
Πολλοί από τους ανθρώπους που νόσησαν από τον ιό και επέζησαν, εμφανίζουν προβλήματα υγείας που τους ταλαιπωρούν για μήνες, που τους εμποδίζουν να καταλάβουν τη γεύση του φαγητού που τρώνε, που τους εμποδίζουν να πάνε στη δουλειά τους και να αποδώσουν. Προβλήματα που δυσκολεύουν την καθημερινή τους ζωή και που αθροιστικά δημιουργούν μια διεθνική πληθυσμιακή ομάδα, τόσο διαφορετικών μεταξύ τους αλλά που όλοι μία δεδομένη στιγμή βρέθηκαν σε ένα κοινό μέτωπο, λύγισαν και ξανασηκώθηκαν.
Αυτή τη νέα γενιά ασθενών, που παλεύουν να ανακτήσουν την πρότερη ζωή τους, μελετούν οι επιστήμονες και ανησυχούν γιατί διαπιστώνουν ότι η πίεση στα συστήματα Υγείας χαλάρωσε πρόσκαιρα. Οι παλιοί ασθενείς, επιστρέφουν στα νοσοκομεία περιοδικά, όχι για να διασωληνωθούν αλλά για να λάβουν διάγνωση, αγωγή, περίθαλψη σε αυτό το διάκενο μεταξύ τρίτου και τέταρτου κύματος που με αιχμή τη μετάλλαξη Δέλτα, επικεντρώνει τη μολυσματική του δράση στα νεότερα μέλη των κοινωνιών.
Μετα-πανδημική κρίση
Διαφαίνεται ο τοκετός μίας μετα-πανδημικής κρίσης που οικοδομείται στο περιθώριο της εφόρμηση της μετάλλαξης Δέλτα. Κινητοποιεί γιατρούς και άλλους επιστήμονες της Υγείας, που προτάσσουν τον εμβολιασμό ώστε κάθε άνθρωπος που τύχει να διασταυρωθεί με αυτόν τον παράξενο ιό, να μπορέσει να διαφύγει όρθιος. 
Τα στοιχεία που συνέλεξαν οι ειδικοί του Νοσοκομείου Danderyd και του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, με τη σχετική ανάλυση να δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση «Journal of the American Medical Association» («JAMA»), είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν ότι ένα στα 10 άτομα εμφανίζει τουλάχιστον ένα μέτριο ως σοβαρό σύμπτωμα του COVID-19. Μάλιστα, οι πιο κοινές ενοχλήσεις που επιμένουν, διαταράσσοντας την ποιότητα της καθημερινότητάς τους, είναι η απώλεια γεύσης και όσφρησης, η δύσπνοια, η κόπωση αλλά και οι δυσκολίες στον ύπνο.
Η μελέτη
Αναλυτικότερα, από την άνοιξη του 2020 οι σουηδοί ερευνητές διεξάγουν τη μελέτη «COMMUNITY», που έχει ως κύριο στόχο την καταγραφή της διάρκειας της ανοσίας ύστερα από νόσηση με τον SARS-CoV-2. Στο πλαίσιο αυτό, κατά την τρίτη φάση παρακολούθησης τον Ιανουάριο του 2021, η ίδια ερευνητική ομάδα μελέτησε την παρουσία μακροχρόνιων συμπτωμάτων των εθελοντών που είχαν νοσήσει με COVID-19, εμφανίζοντας ήπια συμπτώματα τουλάχιστον οκτώ μήνες νωρίτερα.
Οι εθελοντές που μπήκαν στο «μικροσκόπιο» αποτελούνταν από 323 υγειονομικούς (το 83% εξ αυτών ήταν γυναίκες με μέση ηλικία τα 43 έτη), τα δεδομένα των οποίων συγκρίθηκαν με 1.072 υγειονομικούς (86% γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 47 έτη) που δεν μολύνθηκαν με τον νέο κορωνοϊό. Με βάση τα ευρήματα της ίδιας μελέτης (που… ανοίγει το παράθυρο στην μετα-COVID εποχή), το 26% όσων είχαν νοσήσει στο παρελθόν με τον πανδημικό ιό παρουσίασαν τουλάχιστον ένα μέτριο ως σοβαρό σύμπτωμα το οποίο διήρκεσε περισσότερο από δύο μήνες. Ομως, σε ποσοστό 11% ταλαιπωρούνταν από τουλάχιστον ένα σύμπτωμα με αρνητική επίδραση στην επαγγελματική, στην κοινωνική ή στην οικογενειακή ζωή του το οποίο διαρκούσε επί οκτώ μήνες.
Συνεχείς εξάρσεις
Οι μακροχρόνιες συνέπειες του COVID-19 παραμένουν, σε κάθε περίπτωση, ένα κεφάλαιο υπό μελέτη, καθώς το αναδυόμενο αυτό φαινόμενο δεν μπορεί να εξεταστεί και να τεκμηριωθεί επαρκώς όσο η επιδημία γνωρίζει συνεχείς εξάρσεις λόγω των νέων στελεχών. Καθώς όμως οι υποθέσεις συσσωρεύονται, το ζήτημα απασχολεί ολοένα και περισσότερο την επιστημονική κοινότητα. 
Δεν ήταν, άλλωστε, τυχαία η αναφορά της προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρίας Θεοδωρίδου, η οποία στο πλαίσιο των ανακοινώσεων για τον εμβολιασμό των εφήβων 15-17 ετών (και) στη χώρα μας αναφέρθηκε στα επιμένοντα συμπτώματα. Αναλυτικότερα, κατά τη διάρκεια της ανάλυσής της σχετικά με τον χαμηλό κίνδυνο που διατρέχουν οι ανήλικοι, πρόσθεσε ότι «είναι υπό διερεύνηση και οι βλαπτικές επιπτώσεις της νόσησηςCOVID μετά από τη νόσηση, τοPost-COVID syndrome,που, επαναλαμβάνω, είναι ακόμη υπό μελέτη».
Η μετάλλαξη Δέλτα στην Ελλάδα
Αλματώδη αύξηση κρουσμάτων φοβούνται οι επιστήμονες, απευθύνοντας εκκλήσεις στους πολίτες – έστω και στο παρά πέντε – να εμβολιαστούν σε μία ύστατη επιχείρηση αναχαίτισης του τέταρτου κύματος. Παρ’ όλα αυτά, κάθε ημέρα που περνάει χάνεται πολύτιμος χρόνος για τη δημιουργία ενός ισχυρού τείχους ανοσίας έναντι του στελέχους «Δέλτα» που δείχνει ήδη τάσεις επικράτησης. Ο «συναγερμός» που σήμανε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας, για Αττική, Κρήτη και Νότιο Αιγαίο είναι ενδεικτικός της αυξητικής τάσης που καταγράφεται. Μάλιστα, όπως σημείωναν στα «ΝΕΑ» μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, εφεξής όπου καταγράφεται «ανάφλεξη» μεταδόσεων θεωρείται ως «βασικός ύποπτος» το νέο στέλεχος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας.
Δεν μοιάζει με τις προηγούμενες
Ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημήτρης Παρασκευής, «η κατάσταση δεν μοιάζει με τις προηγούμενες, δεδομένου ότι έχει εμβολιαστεί περίπου το 70% των ατόμων άνω των 60 ετών. Το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου δεν καταγράφεται αύξηση στους θανάτους συνηγορεί σε αυτό αν και πρέπει να τονιστεί ότι εκεί η εμβολιαστική κάλυψη είναι μεγαλύτερη».
Και συνεχίζει: «Στην περίπτωση καταγραφής ενός κύματος εντός του καλοκαιριού, τότε οι εκτιμήσεις δείχνουν ένα ηπιότερο κύμα το φθινόπωρο, καθώς μέσω των μεταδόσεων οι πολίτες αποκτούν μερική ανοσία – σαν να υποβάλλονται σε μία δόση εμβολίου. Υπό το πρίσμα αυτό θα συμβάλλει στην ανύψωση του τείχους ανοσίας. Είναι σημαντικό όμως, να διευκρινιστεί ότι το ζητούμενο είναι να μην εκτεθεί ο κόσμος στον ιό γιατί διατρέχει κίνδυνο, αλλά να εμβολιαστεί. Η έξαρση που καταγράφεται για ακόμη μία φορά καθιστά ακόμη πιο αναγκαίο τον εμβολιασμό. Ο ιός είναι εδώ και θα συνεχίζει να προκαλεί κύματα».
