Είναι κάτι που συμβαίνει συχνά: τρώτε μια μπουκιά από ένα λαχταριστό φρούτο ή ένα σάντουϊτς και ξαφνικά βλέπετε ότι από κάτω υπάρχει μούχλα. Αν και μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να αφαιρέσετε το μουχλιασμένο κομμάτι και να φάτε το υπόλοιπο, μάλλον δεν είναι η καλύτερη ιδέα που είχατε ποτέ.
«Ορισμένα τρόφιμα προορίζονται να καταναλώνονται μουχλιασμένα και είναι ασφαλή», λέει η διαιτολόγος Lillian Craggs-Dino, από το Βαριατρικό & Μεταβολικό Ινστιτούτο της Cleveland Clinic, στη Φλόριντα. «Αυτή είναι, παραδείγματος χάριν, η περίπτωση των τυριών blue cheese. Η χαρακτηριστική γεύση και η εμφάνισή τους οφείλεται σε έναν μύκητα, συγγενικό με εκείνον από τον οποίο παράγεται η πενικιλλίνη».
Τα μανιτάρια επίσης είναι μύκητες, συνεχίζει. Τεχνικά λοιπόν είναι κι αυτά ένα είδος μούχλας. Ωστόσο η μούχλα που αναπτύσσεται στα αλλοιωμένα τρόφιμα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
«Αυτή η μούχλα είναι ένας μύκητας που μπορεί να εξαπλωθεί από το περιβάλλον στο τρόφιμο. Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί πάνω του όταν περάσει η ημερομηνία λήξεως. Ή να αναπτυχθεί όταν αλλοιωθεί το τρόφιμο λόγω ελλιπών συνθηκών φύλαξης», εξηγεί.
Σε κάθε περίπτωση ο μύκητας αυτός είναι επιζήμιος για την υγεία. Και μπορεί να αναπτυχθεί σε πολλά και διαφορετικά τρόφιμα, όπως:
- Φρούτα
- Λαχανικά
- Ψωμί
- Επεξεργασμένα κρεατικά
- Μαρμελάδες
- Τυριά
- Γιαούρτια κ.λπ.
Πως επηρεάζουν τα τρόφιμα
Ωστόσο αυτό που βλέπουμε πάνω τους, δεν είναι ο ίδιος ο μύκητας αλλά τα σπόρια του. Τα σπόρια αυτά μεταδίδονται αερογενώς. Όταν λ.χ. κυκλοφορούν στο περιβάλλον, αναζητούν έναν φιλόξενο τόπο για να προσγειωθούν. Όταν βρουν το κατάλληλο τρόφιμο, αρχίζουν να αναπτύσσονται. Χαρακτηριστικές ενδείξεις μούχλας σε ένα τρόφιμο είναι:
- Οι λευκές κηλίδες
- Η ανάπτυξη ασυνήθιστου χρώματος σε ένα ή περισσότερα σημεία
- Η αλλαγή στην υφή του τροφίμου (γίνεται πολύ πιο μαλακό από το φυσιολογικό)
- Η αλλοίωση της μυρωδιάς του (γίνεται δυσάρεστη)
Δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος να ξέρετε αν η μούχλα που βλέπετε σε ένα τρόφιμο θα είναι ανώδυνη αν την φάτε ή αν θα σας δημιουργήσει πρόβλημα. «Υπάρχουν μερικά είδη που είναι πολύ τοξικά για τον άνθρωπο», προειδοποιεί η Dr. Craggs-Dino. «Μπορεί επίσης να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και αναπνευστικά προβλήματα».
Σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, ορισμένα είδη μούχλας δημιουργούν τοξίνες που είναι δηλητηριώδεις. Μία από αυτές είναι η αφλατοξίνη η οποία «μπορεί να κοστίσει ακόμα και τη ζωή», τονίζει η ειδικός.
Ποια τρόφιμα πρέπει να πετάμε
Πολύ λογικά λοιπόν όταν βλέπουμε μούχλα σε ένα τρόφιμο, πρέπει να κόβουμε το κομμάτι που την περιέχει και να την πετάμε. Ή μήπως πρέπει να πετάμε ολόκληρο το τρόφιμο; Η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υγρασία του, λέει η ειδικός.
Αν παραδείγματος χάριν έχετε φράουλες και κάποιες μουχλιάσουν, πρέπει να τις πετάξετε όλες. Και αυτό διότι τα σπόρια της μούχλας μεταφέρονται, όπως προαναφέρθηκε, αερογενώς. Επομένως μπορεί κάλλιστα να έχουν μολύνει και όσες φαίνονται γερές. Χώρια που όπου αναπτύσσεται μούχλα, συχνά υπάρχουν και βακτήρια. Επομένως, «όταν ένα ζουμερό φρούτο χαλάσει σε ένα σημείο, πιθανότατα είναι ολόκληρο μολυσμένο και πρέπει να το πετάξουμε», εξηγεί η Dr. Craggs-Dino.
Εκτός από τα φρούτα, πρέπει να πετιούνται ολόκληρα μόλις μουχλιάσουν και τα άλλα μαλακά ή/και με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό τρόφιμα, όπως:
- Μαλακά λαχανικά (π.χ. αγγούρι, τομάτα)
- Μαλακά επεξεργασμένα κρεατικά (π.χ. ζαμπονάκι) και μαλακά τυριά
- Μαρμελάδες
- Περισσεύματα έτοιμων φαγητών
- Φυστικοβούτυρο
- Ψωμί
Τα τυριά και το λάχανο
Τα μουχλιασμένα τρόφιμα που ενδεχομένως θα μπορούσαν να διασωθούν είναι εκείνα με μικρή περιεκτικότητα σε νερό. Παραδείγματος χάριν, τα σκληρά τυριά (όπως το τσένταρ) και τα σκληρά λαχανικά (π.χ. λάχανο, πιπεριές, καρότα).
Για να είναι ασφαλή όμως, πρέπει να αφαιρέσετε τουλάχιστον 2,5 εκατοστά γύρω-γύρω από τη μούχλα, λέει η Dr. Craggs-Dino. Με αυτό τον τρόπο θα αφαιρέσετε όσο το δυνατόν περισσότερα σπόρια και βακτήρια.
Βέβαια στην τελική απόφαση ρόλο παίζει και το σημείο του τροφίμου όπου έχει αναπτυχθεί μούχλα. Αν λ.χ. έχει μουχλιάσει εξωτερικά η φλούδα μιας μπανάνας, αλλά όχι το εσωτερικό της, λογικά είναι ασφαλής η κατανάλωσή της. Πρέπει, όμως, να πετάξετε την μπανάνα αν:
- Μυρίζει άσχημα ή
- Η μούχλα βρίσκεται στο κοτσάνι της (από εκεί περνά εύκολα στην σάρκα της)
«Προτιμότερο πάντως είναι όπου βλέπετε μούχλα, να πετάτε το τρόφιμο, ιδίως εάν έχετε αμφιβολία για το αν είναι ασφαλές να καταναλώσετε το υπόλοιπο ή όχι», τονίζει η διαιτολόγος.
Τι να κάνετε αν την καταπιείτε
Αν πάντως καταπιείτε κατά λάθος μούχλα, μην πανικοβληθείτε. «Να έχετε το νου σας για τυχόν ύποπτα συμπτώματα. Αν δεν νιώσετε τίποτα περίεργο έως το τέλος της ημέρας, πιθανώς δεν θα έχετε πρόβλημα», λέει η Dr. Craggs-Dino.
Αν όμως παρουσιάσετε ξαφνικά ορισμένα συμπτώματα, πρέπει αμέσως να ζητήσετε ιατρική βοήθεια. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:
- Η δύσπνοια
- Η ναυτία
- Ο πυρετός
- Η διάρροια
Να θυμάστε, τέλος, ότι τυχόν αλλεργική αντίδραση στη μούχλα μπορεί να εκδηλωθεί αμέσως ή με καθυστέρηση. «Εξαρτάται από το είδος της μούχλας που καταναλώσατε», καταλήγει.
Φωτογραφία: iStock
