Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που η Ναταλία Κάνο προσβλήθηκε από COVID -19, αλλά εξακολουθεί να δημοσιεύει τακτικά βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την εμπειρία της. Δεν έχει τελειώσει για αυτήν.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η 20χρονη Κάνο έχει αναπτύξει παροσμία, μια μετα-Covid κατάσταση που μπορεί να κάνει τα κάποτε ευχάριστα τρόφιμα και τις μυρωδιές να μυρίζουν και να έχουν αποκρουστική γεύση. Σκεφτείτε τα λύματα, τα σκουπίδια ή τον καπνό.
Για την Κάνο, ο καφές προκαλεί ναυτία. Το νερό έχει περίεργη γεύση σαν (από) χημικές ουσίες. Ο αέρας του φθινοπώρου μυρίζει σαν σκουπίδια.
«Τίποτα δεν έχει νόημα. Είναι εντελώς τυχαίο», είπε η Κάνο σε ένα βίντεο του TikTok που την δείχνει να προσπαθεί να καταπιεί με δυσκολία μια μπάρα για να βεβαιωθεί ότι παίρνει πρωτεΐνη και θερμίδες.
Δεν είναι το μόνο άτομο που μοιράζεται εμπειρίες παροσμίας (σ.σ. μια διαταραχή της όσφρησης, που πολλοί άνθρωποι βιώνουν αφού έχουν νοσήσει από covid-19) μετά την νόηση από COVID-19 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και τα μακροχρόνια συμπτώματά της δεν είναι ιδιαίτερα σπάνια, φαίνεται.
«Δεν θα πόνταρα σε κανέναν αριθμό που έχει συζητηθεί», λέει ο Αχμάντ Σενταγκχάτ, διευθυντής του τμήματος ρινολογίας, αλλεργίας και χειρουργικής πρόσθιας βάσης κρανίου του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι, προσπαθώντας να ποσοτικοποιήσει πόσο συχνή είναι αυτή η πάθηση μεταξύ των ανθρώπων. που είχαν COVID. «Αλλά δεν θα εκπλαγώ αν είναι 15 με 20% (των όσων έχουν νοσήσει από κορονοϊό»).
Η σύνδεση παροσμία-COVID
Η παροσμία εμφανίζεται όταν τα οσφρητικά νεύρα ενός ατόμου είναι κατεστραμμένα, αλλάζοντας τελικά τον τρόπο με τον οποίο οι μυρωδιές φτάνουν στον εγκέφαλο. Έχει συνδεθεί με άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όχι μόνο με την COVID.
Αλλά είναι λογικό ότι φαίνεται να υπάρχει μια ιδιαίτερη σύνδεση με τον κορονοϊό λόγω του πόσο συχνά επηρεάζει την αίσθηση της όσφρησης των όσων έχουν μολυνθεί. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι μεταξύ 50% και 75% των ατόμων με COVID χάνουν τις αισθήσεις της γεύσης ή της όσφρησης, πιθανότατα επειδή ο ιός καταστρέφει το οσφρητικό νεύρο και τα κύτταρα που τον υποστηρίζουν.
Τα καλά νέα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων ανακτούν τις αισθήσεις γεύσης και όσφρησης μέσα σε τέσσερις εβδομάδες. Αλλά για πολλούς, η διαδικασία αποκατάστασης διαρκεί περισσότερο. Και για κάποιους, όπως φαίνεται, μπορεί τα πράγματα να πάνε στραβά.
«Πιστεύουμε ότι η [παροσμία] συμβαίνει ως μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης και ”τραυματίζει” την όσφρηση κάποιου», εξηγεί ο Σενταγκχάτ . Καθώς τα κατεστραμμένα νεύρα και τα κύτταρα αναγεννώνται και αναγεννώνται, μπορεί να υπάρξουν κάποιες ”λανθασμένες συνδέσεις”», λέει.
Ο Σενταγκχάτ, ο οποίος θεραπεύει ασθενείς με παροσμία μετά την μόλυνση από COVID-19, πιστεύει ότι αυτή η ”μπερδεμένη σύνδεση” έχει προστατευτικό στοιχείο, επειδή η αηδία μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των ανθρώπων από ουσίες που ενέχουν κίνδυνο μόλυνσης. Με άλλα λόγια, οι οσφρητικές αισθήσεις και ο εγκέφαλος μπορεί να συνεργάζονται για να προσπαθήσουν να κρατήσουν το σώμα ασφαλές.
Είναι απλώς μια θεωρία σε αυτό το σημείο, «αλλά έχει νόημα», υποστήριξε ο ίδιος. «Είναι σύμφωνο με όσα γνωρίζουμε για τους εξελικτικούς μηχανισμούς».
Getting help for parosmia
Μέχρι στιγμής, υπήρξαν λίγες μόνο μελέτες για την παροσμία και την COVID, κι έτσι, τόσοι πολλοί άνθρωποι όπως η Κάνο έχουν στραφεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αναζητήσουν απαντήσεις και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Ταυτόχρονα, το Διαδίκτυο έχει προσφέρει κάποιες πιθανές (και μη αποδεδειγμένες) θεραπείες, όπως το να φάμε ένα καμένο πορτοκάλι για να αποκαταστήσουμε την αίσθηση της όσφρησης.
Υπάρχουν όμως ορισμένες θεραπευτικές επιλογές για την παροσμία βασισμένες σε στοιχεία. Η «προπόνηση» στην όσφρηση είναι η επιλογή για άτομα που χάνουν την όσφρησή τους για μήνες ή που αναπτύσσουν αυτή την συγκεκριμένη πάθηση, λέει ο Σενταγκχάτ, και μπορεί να εμπλέκεται αρκετά.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση διαφέρει από άτομο σε άτομο και από πάροχο σε πάροχο, αλλά η γενική ιδέα είναι ότι οι άνθρωποι καλούνται να μυρίσουν συγκεκριμένες μυρωδιές (πράγματα όπως λεμόνι, καφές, μέλι και άλλα) για 20 δευτερόλεπτα, αρκετές φορές κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών. Στην συνέχεια προσπαθούν να φανταστούν πώς ήταν αυτή η γεύση ή η μυρωδιά.
«Είναι μια αυστηρή διαδικασία», είπε ο Σενταγκχάτ. Ενθαρρύνει επίσης τους ασθενείς να αναζητήσουν μυρωδιές και γεύσεις που απολάμβαναν κάποτε.
«Ο καφές μου μυρίζει άσχημα; Ας μην το αποφύγουμε, γιατί αν το αποφύγουμε αυτή η σύνδεση μπορεί να γίνει μόνιμη», λέει ο ίδιος. «Ενώ τα πράγματα είναι ακόμα ρευστά, θα ήθελα οι ασθενείς να εκτίθενται σε πράγματα που είναι δυσάρεστα».
Φυσικά, αν ο κάποτε αγαπημένος πρωινός καφές μας μυρίζει τώρα σαν σκουπίδι, αυτό είναι πιο εύκολο να το πούμε παρά να τον πιούμε. Και η παροσμία μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολη για να την αντιμετωπίσεις συναισθηματικά.
«Αυτό το είδος των θεμελιωδών αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας του σώματός μας μπορεί να είναι για εμάς πραγματικά ενοχλητικές – λειτουργικά, συναισθηματικά, κοινωνικά και από άποψη επαγγέλματος», δηλώνει η Αμπιγκέιλ Χάρντιν, επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στο Ιατρικό Κολέγιο Rush στο Σικάγο, η οποία λειτουργεί με ασθενείς με COVID μακράς διάρκειας. «Για τους ανθρώπους που το βιώνουν αυτό, μπορεί να είναι μια πραγματική, πολύ σοβαρή αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται με το σώμα τους».
Η Χάρντιν λέει ότι όσοι παλεύουν με το συναισθηματικό κόστος των αλλαγών στις αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης μπορεί να ωφεληθούν από την επικοινωνία με επαγγελματίες ψυχικής υγείας που εστιάζουν σε ασθενείς με απώλεια ακοής ή χρόνιο πόνο, κάτι που έχει κάποιες αναλογίες.
Ο Σενταγκχάτ αναφέρει ότι οι ασθενείς με τους οποίους δούλεψε νιώθουν ενθάρρυνση για το ότι λαμβάνουν τουλάχιστον μια εξήγηση για το τι συμβαίνει στο οσφρητικό σύστημα και τον εγκέφαλό τους. Είναι επίσης ανακουφισμένοι όταν γνωρίζουν ότι η παροσμία, αν και είναι απολύτως καταστροφική, είναι ένα σημάδι ότι ο εγκέφαλος και το σώμα τους προσπαθούν να ανακάμψουν μετά τον ιό. «(Αυτό) μας λέει ότι η αναγέννηση συμβαίνει», λέει ο ίδιος.
Ωστόσο, είναι πιθανό ορισμένα άτομα με παροσμία να μην επιστρέψουν ποτέ στα φυσιολογικά σημεία. Είναι πολύ λίγα γνωστά για την μακροχρόνια COVID και τα συμπτώματά της σε αυτό το σημείο για να πούμε.
Εμπειρογνώμονες ψυχικής υγείας όπως η Χάρντιν πιστεύουν ότι είναι αλήθεια ότι μπορεί να ωφελήσει την θεραπεία απλώς το να έχουμε ένα όνομα για κάτι τόσο τρομακτικό και δυνητικά τραυματικό όπως η παροσμία.
«Όταν μπορούμε να κάνουμε μια διάγνωση ή να ονομάσουμε κάτι, αυτό βοηθάει στην ανακούφιση λίγο από τον συναισθηματικό πόνο που σχετίζεται με αυτό», λέει η Χάρντιν. «Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Χρειαζόμαστε περισσότερα να κάνουμε για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν μακροπρόθεσμα αυτό το σύμπτωμα που μπορεί να μην ξέρουν πόσο καιρό θα χρειαστεί για να υποχωρήσει».
