Πριν από κάτι παραπάνω από ένα χρόνο, η Pfizer και η BioNTech ανακοίνωσαν τα πρώτα ελπιδοφόρα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών τους για το εμβόλιο κατά του νέου κοροναϊού. Έκτοτε, μελέτες από όλο τον κόσμο έχουν επιβεβαιώσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι των σοβαρών συμπτωμάτων της νόσου.
Όμως η πιο αινιγματική μελέτη του 2021 προήλθε από τα Κέντρα για τον Έλεγχο Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, φέρνοντας στο φως και ένα πιο… ιδιαίτερο εύρημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του CDC όσοι έκαναν τα εμβόλια της Pfizer ή της Moderna έχουν κατά δύο τρίτα λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν… από οτιδήποτε, σε σχέση με τους ανεμβολίαστους. 
Η μελέτη
Τα αποτελέσματα ήταν το λιγότερο παράξενα, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η κλίμακα της μελέτης, για την οποία χρησιμοποιήθηκαν τα ιατρικά ιστορικά πάνω από 11 εκατομμυρίων Αμερικανών. Οι ερευνητές παρακολούθησαν το δείγμα της έρευνας από το Δεκέμβριο του 2020 μέχρι και τον Ιούλιο του 2021, καταγράφοντας όλους τους θανάτους και τα αίτιά τους. Σε αυτό το διάστημα, περίπου έξι εκατομμύρια από τα άτομα του δείγματος εμβολιάστηκαν από κοροναϊό. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ήταν σε θέση να διαχωρίσουν εκείνους που έτυχε να πεθάνουν αφότου έκαναν το εμβόλιο από εκείνους που έτυχε να πεθάνουν όντες ανεμβολίαστοι.
Η έρευνα έδειξε ότι, αφαιρώντας τους θανάτους από κοροναϊό και ελέγχοντας παραμέτρους όπως το φύλο και η ηλικία, οι εμβολιασμένοι είχαν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να…. παραμείνουν ζωντανοί.
Εκείνοι που είχαν κάνει και τις δύο δόσεις των εμβολίων της Pfizer ή της Moderna είχαν μέση θνητότητα για αιτίες πέραν του κοροναϊού περίπου 0,35 ανά 100 ανθρωποέτη, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου τρεις έως τέσσερις στους 1.000 αναμενόταν να πεθάνουν μέσα σε ένα χρόνο.
Για τους ανεμβολίαστους, η θνητότητα ήταν πάνω από τριπλάσια, στο 1,11 ανά 100 ανθρωποέτη. Το ίδιο μοτίβο παρατηρήθηκε σε όλες τις φυλές και εθνικότητες, αλλά και στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες, παρά τις αναμενόμενες διακυμάνσεις στη θνητότητα.
Πολλαπλή προστασία;
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι εμβόλια που είχαν σχεδιαστεί για την αποτροπή μιας ασθένειας εμφανίζονταν να παρέχουν προστασία και απέναντι σε άλλες αιτίες θανάτου. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι η εποχική γρίπη ευθύνεται μόλις για το 5% της χειμερινής θνητότητες, αρκετές μελέτες μεγάλης κλίμακας έχουν διαπιστώσει ότι η θνητότητα από οποιαδήποτε αιτία εμφανίζεται μειωμένη κατά 50% στους εμβολιασμένους έναντι της γρίπης.
Τα χαρακτηριστικά των εμβολιασμένων
Μια από τις αιτίες για αυτό δεν σχετίζεται με την αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων, αλλά με τα χαρακτηριστικά του δείγματος: οι εμβολιασμένοι τείνουν γενικώς να είναι υγιέστεροι από εκείνους που αποφασίζουν να μην κάνουν το εμβόλιο.
Κατά μέσο όρο, εκείνοι που επιλέγουν να εμβολιαστούν επενδύουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια στη φροντίδα του εαυτού τους και εμπλέκονται σε λιγότερες ριψοκίνδυνες δραστηριότητες.
Ωστόσο, η μελέτη του CDC επιδίωξε να λάβει υπόψη της και αυτή την παράμετρο. Κάθε μέλος της ομάδας των ανεμβολίαστων είχε κάνει το εμβόλιο της γρίπης μια φορά στη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Αυτή η ομάδα, συνεπώς, είχε την πρόθεση και τη δυνατότητα να φροντίσει την υγεία της.
Πιθανά προβλήματα
Φυσικά, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συστηματικές διαφορές στην κατάσταση της υγείας των δύο ομάδων. Ορισμένοι άνθρωποι έλαβαν σύσταση να αποφύγουν το εμβόλιο εξαιτίας υποκείμενων νοσημάτων τους, πράγμα που σημαίνει ότι η ομάδα των ανεμβολίαστων ενδέχεται να περιλαμβάνει ανθρώπους με πιο περίπλοκο ιατρικό ιστορικό.
Στη διάρκεια μιας πανδημίας, οι ανεμβολίαστοι ενδέχεται επίσης να αποφεύγουν την επίσκεψη στο γιατρό και για άλλους λόγους, για παράδειγμα επειδή ανησυχούν ότι θα κολλήσουν τον ιό στο ιατρείο ή το νοσοκομείο. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα θανατηφόρες νόσοι όπως ο καρκίνος και η καρδιοπάθεια να μείνουν αδιάγνωστες για κρίσιμα διαστήματα.
Εκτεταμένες μελέτες παρατήρησης μπορούν να φέρουν στο φως σημαντικά στοιχεία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε πληθυσμούς με μεγάλη διαφοροποίηση. Ωστόσο, τα στοιχεία από τον πραγματικό κόσμο πάντα έχουν και άγνωστες παραμέτρους.
Το πιθανότερο, συνεπώς, είναι ότι κάποια άγνωστη διαφορά μεταξύ των δυο ομάδων έχει ως αποτέλεσμα αυτή την απόκλιση μεταξύ των ποσοστών – και όχι κάποιο αόρατο ευεργετικό αποτέλεσμα του εμβολιασμού.
Με άλλα λόγια, το εμβόλιο δεν θα σας καταστήσει αθάνατους. Ακόμη κι έτσι, όμως, έχετε πολύ καλούς λόγους να κλείσετε ραντεβού στο εμβολιαστικό κέντρο.
Με πληροφορίες από Economist
