Γράφει η Μάρθα Καϊτανίδη
Γιατρούς μιας – αντί πολλών, όπως ισχύει σήμερα – ταχύτητας προβλέπει το σχέδιο που μελετά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που δρομολογούνται για την ανάπτυξη ενός ισχυρού και ευέλικτου συμπλέγματος υπηρεσιών που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών.
Η δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου από τους γιατρούς του ΕΣΥ, αποκτώντας τα προνόμια των πανεπιστημιακών και των στρατιωτικών συναδέλφων τους, είναι το επόμενο «άνοιγμα» που μελετάται. Στόχος είναι να δοθούν αφενός κίνητρα στο κουρασμένο και αδικημένο (μισθολογικά) υγειονομικό προσωπικό και παράλληλα να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την αναστροφή του brain drain.
Η ίδρυση απογευματινών χειρουργείων (στο πρότυπο των απογευματινών ιατρείων) αλλά και η άρση του ασυμβίβαστου ώστε οι δημόσιοι γιατροί να έχουν τη δυνατότητα, σε έναν αυστηρά ορισμένο χρόνο, να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και ιδιωτικά είναι μερικές από τις λύσεις που εξετάζονται.
Μάλιστα, πηγές του υπουργείου υπογραμμίζουν στα «ΝΕΑ» πως οι αλλαγές αυτές δεν σημαίνουν άρση της μονιμότητας, τουλάχιστον για όσους υπηρετούν ήδη στο ΕΣΥ.
Ενα ακόμη υπό μελέτη σενάριο είναι να «ξεκλειδώσει» η πόρτα προς τον ιδιωτικό τομέα μέσω ΣΔΙΤ, με τα δημόσια νοσοκομεία να νοικιάζουν υπηρεσίες ή ακόμη και ιδιωτικές δομές ώστε να σβήσουν παράλληλα οι λίστες αναμονής στο ΕΣΥ.
Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε να δοθεί η δυνατότητα στους γιατρούς και για ιδιωτικό έργο με όρους διαφάνειας.
Η εναλλακτική – όχι όμως καινοφανής, δεδομένου πως έχει δοκιμαστεί στα μεγαλύτερα συστήματα Υγείας της Ευρώπης – πρόταση φιλοδοξεί να συρρικνώσει το μισθολογικό χάσμα αλλά και το… κενό στις ευκαιρίες που παρέχονται στους γιατρούς.
Αποτελεί, άλλωστε, θλιβερό γεγονός πως τουλάχιστον 18.000 επιστήμονες έχουν βγάλει τα τελευταία χρόνια εισιτήριο για το εξωτερικό χωρίς επιστροφή.
Παράλληλα, όμως, επιχειρεί να κλείσει και τις «μαύρες τρύπες» που απαντώνται στο ΕΣΥ σε ειδικότητες αιχμής, όπως είναι οι αναισθησιολόγοι, με τη δεξαμενή στα δημόσια νοσοκομεία να στερεύει απειλητικά.
Οι μισθοί
Η μισθολογική σύγκριση του Δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα είναι ομολογουμένως αμείλικτη: Το μηνιαίο εισόδημα υπερβαίνει ακόμη και τα 5.000 ευρώ στις ιδιωτικές κλινικές της χώρας ενώ στην Κύπρο οι αντίστοιχες αμοιβές αγγίζουν τα 8.000 ευρώ.
Επιπρόσθετα, η απουσία εξασφαλισμένης σταδιοδρομίας εξηγεί γιατί προκηρύσσονται θέσεις χωρίς να υπάρχει η αναμενόμενη ανταπόκριση ακόμη και σε νοσοκομεία της πρώτης γραμμής.
Το παραπάνω παράδειγμα είναι ο λόγος που τα στελέχη στην οδό Αριστοτέλους αλλά και γνώστες του χώρου μαρτυρούν πως το ΕΣΥ είναι θνησιγενές.
Υπό το πρίσμα αυτό, η έμμεση αύξηση των αποδοχών των ιατρών πιθανόν να αποτελέσει ένα κίνητρο, που ενδεχομένως θα οδηγήσει και στον επαναπατρισμό ορισμένων ελλήνων ιατρών από το εξωτερικό, ενώ, παράλληλα, θα βάλει φρένο στη φυγή (μέσω των παραιτήσεων) των γιατρών του ΕΣΥ προς τον ιδιωτικό τομέα.
Και ενώ η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα να ξεκινήσει τον διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, επιμένοντας πως η ευρεία συναίνεση θα εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα του νέου αυτού «συμβολαίου», είναι βέβαιο πως η σύγκρουση θα είναι αναπόφευκτη.
Αλλωστε, αντίστοιχες κινήσεις κατά το παρελθόν βρήκαν ισχυρή αντίσταση από τους εκπροσώπους του ΕΣΥ, που επιμένουν στη διατήρηση του δημόσιου συστήματος υγείας, στην πρόσληψη μόνιμου προσωπικού και στην οικονομική ενίσχυση των «τραυματισμένων», λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και της πανδημίας, νοσοκομείων.
Ο πολιτικός αντίλογος κάνει λόγο για την ανάγκη βιώσιμων στρατηγικών, προτάσσοντας τον ρεαλισμό.
Το στίγμα
Ενα πρώτο στίγμα έδωσε πρόσφατα η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, όταν από το βήμα της Βουλής σημείωσε πως οι πανεπιστημιακές θέσεις γιατρών γίνονται ανάρπαστες.
Και αυτό διότι το δικαίωμα ελεύθερου επαγγέλματος παράλληλα με τη δυνατότητα ερευνητικού, διδακτικού και κλινικού έργου στα νοσοκομεία αποτελούν μία δελεαστική πρόταση για τους επιστήμονες.
«Επίσης δικαίωμα ελεύθερου επαγγέλματος έχουν οι στρατιωτικοί ιατροί, παράλληλα με τα νοσοκομειακά τους καθήκοντά. Και οι δύο αυτές κατηγορίες ιατρών είναι μέρος του ΕΣΥ που όλοι οι πολίτες εμπιστεύονται. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να μπορέσουμε να προσφέρουμε τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες σε όλους τους γιατρούς του συστήματος υγείας, δυνατότητες που τους δίνονται σε άλλες χώρες και έτσι πολλοί προτιμούν να φύγουν» πρόσθεσε η ίδια με νόημα.
Και συμπλήρωσε πως με τον τρόπο αυτό θα στελεχωθούν περιφερειακά νοσοκομεία και ιατρεία, με τις κενές θέσεις να παραμένουν έως και σήμερα στα αζήτητα.
Υπενθυμίζεται πως εν μέσω πανδημίας έχει ήδη συμβεί το αντίθετο, δηλαδή να συνδράμουν ιδιώτες γιατροί τις δημόσιες κλινικές όταν προκύπτει ανάγκη.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η άρση του ασυμβίβαστου για εκείνους τους γιατρούς του ΕΣΥ που το επιθυμούν δεν αποτελεί ξεχωριστό… τόμο, αλλά υποκεφάλαιο των αλλαγών που συμπληρώνουν το παζλ του νέου ΕΣΥ.
Ετσι, στο σπονδυλωτό αυτό σχέδιο ένας βασικός άξονας είναι η μετατροπή των δημόσιων νοσοκομείων σε ΝΠΙΔ ώστε να εξυγιανθούν οικονομικά, με τις υπηρεσίες, εντούτοις, που παρέχουν να παραμένουν δωρεάν για τους ασφαλισμένους.
