Οι ημικρανίες είναι μια πολύ συχνή πάθηση, που ταλαιπωρεί περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αποτελώντας τη δεύτερη κυριότερη αιτία δυσλειτουργικότητας παγκοσμίως.
Πρόκειται για ισχυρή κεφαλαλγία, που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών, οι οποίοι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν ακόμη και στις πιο απλές εργασίες, ενώ η ταλαιπωρία που νιώθουν επιδεινώνει συνολικά τη διάθεση και την ψυχική τους υγεία.
Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες προκαλούν αλλαγές στον εγκέφαλο, ενεργοποιώντας το τρίδυμο νεύρο, που σχετίζεται με την οδό του πόνου. Έτσι, απελευθερώνονται στο σώμα φλεγμονώδεις ουσίες, που προκαλούν οίδημα των αιμοφόρων αγγείων, πόνο και φλεγμονή.
Μια ημικρανία μπορεί να είναι πραγματικά εξουθενωτική. Συχνά, οι ασθενείς «κρύβονται» σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, με μοναδική παρέα τον πόνο τους. Τα επεισόδια μπορεί να διαρκέσουν για μέρες και η ζωή μοιάζει να μπαίνει στον «πάγο». Η ευαισθησία στο φως και τον ήχο, σε συνδυασμό με το απρόβλεπτο της νόσου, οδηγεί συχνά τους ασθενείς στο να απομονώνονται.
Ωστόσο, πολλοί δεν δίνουν την απαιτούμενη σημασία, αντιμετωπίζοντας τον πόνο ως έναν κοινό πονοκέφαλο, ακόμη κι όταν υπάρχουν πρόσθετα συμπτώματα, όπως φωτοευαισθησία, ναυτία, εμετός και ζάλη. Έτσι, δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια και, κατ’ επέκταση, δεν λαμβάνουν την απαραίτητη διάγνωση, ώστε να εφαρμόσουν τις κατάλληλες θεραπείες.
Σήμερα, υπάρχουν πολλά συνταγογραφούμενα αναλγητικά φάρμακα, τόσο για την πρόληψη, όσο και για τη διαχείριση της ημικρανίας. Ωστόσο, η συμβατική θεραπεία έχει τους περιορισμούς της. Για παράδειγμα, κάποιοι ασθενείς δεν αντέχουν τις παρενέργειες, ενώ άλλοι δεν μπορούν να σηκώσουν το οικονομικό βάρος της αγωγής. Επιπλέον, για κάποιους, όπως οι έγκυες ή οι γυναίκες που θηλάζουν, τα φάρμακα είναι απαγορευτικά.
Τα κενά της φαρμακευτικής αντιμετώπισης έρχονται να καλύψουν εναλλακτικές θεραπείες, που, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά ευεργετικές. Αυτές οι μέθοδοι λειτουργούν ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με τα φάρμακα, ανάλογα την περίπτωση. Έρευνες έχουν δείξει ότι βελτιώνουν τον ύπνο και τη συναισθηματική κατάσταση των ασθενών, ενισχύοντας παράλληλα την αίσθηση του ελέγχου.
Για παράδειγμα, ένας ασθενής με ημικρανία που νιώθει πίεση στον αυχένα, μπορεί να σκεφτεί τη λύση του μασάζ, που χαλαρώνει την περιοχή, μειώνοντας τη συχνότητα των ημικρανιών και βελτιώνοντας τον ύπνο. Οι θετικές επιδράσεις του μασάζ διαρκούν και τις επόμενες ημέρες, περιορίζοντας το άγχος, που μπορεί να πυροδοτήσει νέες κρίσεις.
Παράλληλα, η φυσικοθεραπεία έχει διαπιστωθεί σε πολλές μελέτες ότι, συνδυαστικά με τη φαρμακευτική αγωγή, μειώνει τη συχνότητα και την ένταση των ημικρανιών.
Ένα χρήσιμο εργαλείο είναι η βιοανάδραση, μέσω της οποίας ο ασθενής παρατηρεί τα ζωτικά του όργανα σε πραγματικό χρόνο και μαθαίνει πώς να τα σταθεροποιεί. Το άγχος, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει μυϊκό σφίξιμο, εφίδρωση και γρήγορο καρδιακό ρυθμό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε μια οθόνη και ο θεραπευτής δείχνει ασκήσεις διαχείρισης. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η βιοανάδραση μπορεί να μειώσει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της ημικρανίας.
Όσοι καταβάλλονται από το άγχος, θα μπορούσαν να στραφούν στο διαλογισμό. Μελέτες δείχνουν ότι ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας, μια τεχνική εστίασης της προσοχής στο παρόν με μια μη επικριτική νοοτροπία, μειώνει τη συχνότητα των πονοκεφάλων και τη σοβαρότητα του πόνου.
Συγγενής πρακτική είναι η γιόγκα, που συνδυάζει σωματικές στάσεις, διαλογισμό και ασκήσεις αναπνοής, συντονίζοντας μυαλό, σώμα και πνεύμα. Η γιόγκα μπορεί να επιτύχει μείωση του στρες, αλλά και να θεραπεύσει τις ημικρανίες.
Μερικοί βοηθούνται από τον βελονισμό. Λεπτές βελόνες τοποθετούνται σε συγκεκριμένες θέσεις στο δέρμα, προωθώντας την επούλωση, με τα οφέλη να διατηρούνται έως και 20 εβδομάδες. Μια μετανάλυση του 2016 διαπίστωσε ότι ο βελονισμός μείωσε τη διάρκεια και τη συχνότητα των ημικρανιών, ανεξάρτητα από το πόσο συχνά εμφανίζονται. Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι μπορεί να αλλάξει τη μεταβολική δραστηριότητα της περιοχής του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την αντίληψη του πόνου, μειώνοντας την ένταση της κεφαλαλγίας.
Τέλος, βοηθητικά αποδεικνύονται ορισμένα φυτικά συμπληρώματα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και προληπτικά. Υπάρχουν βιταμίνες που ωφελούν, έχοντας παράλληλα λιγότερες παρενέργειες.
Για παράδειγμα:
- Το μαγνήσιο βοηθά στη ρύθμιση των αιμοφόρων αγγείων και της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου. Ασθενείς που έλαβαν 600mg καθημερινά για 12 εβδομάδες μείωσαν κατά 40% τις ημικρανίες. Μπορεί, ωστόσο, να παρατηρηθούν ελαφρές παρενέργειες, όπως διάρροια
- Η βιταμίνη Β2 ή ριβοφλαβίνη, όταν χορηγήθηκε σε δόση 400mg ημερησίως για 12 εβδομάδες, πέτυχε μείωση της συχνότητας των ημικρανιών κατά το ήμισυ
- Ευεργετικό συμπλήρωμα είναι το συνένζυμο Q10, που εμπλέκεται στην παραγωγή κυτταρικής ενέργειας. Μετά από 3 μήνες, περίπου οι μισοί από όσους έπαιρναν 100 mg τρεις φορές την ημέρα είχαν το μισό αριθμό κρίσεων
- Μια πιθανή φυσική λύση είναι το Tanacetum parthenium, ένα πολυετές φυτό που μοιάζει με μαργαρίτα και φημίζεται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες κατά της ημικρανίας. Με μια δόση 3 φορές την ημέρα, μειώθηκε κατά 40% η συχνότητα των ημικρανιών
Επιπροσθέτως, έχουν εγκριθεί αρκετές συσκευές νευροδιέγερσης, που λειτουργούν εξουδετερώνοντας τα σήματα πόνου που στέλνει ο εγκέφαλος. Η Nerivio φοριέται στο άνω μέρος του βραχίονα και στέλνει σήματα στο κέντρο πόνου του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια μιας κρίσης. Τα 2/3 των ανθρώπων που την δοκίμασαν ανέφεραν ανακούφιση μετά από δύο ώρες, ενώ οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν σπάνιες. Το Cefaly, επιπλέον, παρέχει ένα ήπιο ηλεκτρικό ρεύμα στο τρίδυμο νεύρο, που μειώνει τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων. Μετά από μία ώρα θεραπείας, ο πόνος μειώθηκε κατά σχεδόν 60%, ενώ η ανακούφιση διήρκεσε έως και 24 ώρες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ασυνήθιστες και περιλαμβάνουν υπνηλία ή δερματικό ερεθισμό.
Ομολογουμένως, οι εναλλακτικές προσεγγίσεις δεν είναι απαραίτητα θαυματουργές θεραπείες, αλλά είναι αξιοσημείωτη η δυνατότητά τους να ανακουφίσουν τον πόνο και την ταλαιπωρία.
