Η γεύση του μητρικού γάλακτος μπορεί να διαφέρει από μητέρα σε μητέρα. Μπορεί να είναι πιο παχύρρευστο ή πιο αραιό, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, ενώ επηρεάζεται και από τη διατροφή της θηλάζουσας.
Ενήλικες που έχουν δοκιμάσει μητρικό γάλα έχουν πει ότι έχει γλυκιά και κρεμώδη γεύση, αλλά διαφέρει από το αγελαδινό.
Οι δύο τύποι γάλακτος έχουν κάποια κοινά συστατικά, όπως τη λακτόζη (ζάχαρη γάλακτος). Το αγελαδινό γάλα όμως έχει περισσότερα λιπαρά, μέταλλα και πρωτεΐνες. Το μητρικό γάλα περιέχει αυτά τα θρεπτικά συστατικά καθώς και αντισώματα, βλαστοκύτταρα, ένζυμα και ορμόνες που έχουν δημιουργηθεί ειδικά για τον πρώτο χρόνο ζωής του μωρού. Το αγελαδινό γάλα περιέχει κι αυτό τα συγκεκριμένα στοιχεία, αλλά έχει δημιουργηθεί ειδικά για τις ανάγκες ενός νεαρού μοσχαριού κι όχι του ανθρώπου.
Η κρεμώδης υφή του μητρικού γάλακτος πιθανότατα οφείλεται στα λιπαρά που περιέχει και φθάνουν το 3,5%-4,5%. Το πλήρες αγελαδινό γάλα έχει περίπου 3,25% λιπαρά. Το γάλα βγαίνει ζεστό από το στήθος, περίπου σε θερμοκρασία σώματος γύρω στους 37 βαθμούς Κελσίου.
Ακριβώς όπως το αγελαδινό γάλα, έτσι και το ανθρώπινο γάλα μπορεί να χαλάσει εάν δεν καταναλωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και τότε αποκτά πικρή γεύση και μυρίζει άσχημα.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση The American Journal of Clinical Nutrition, έδειξε ότι η αποθήκευση του μητρικού γάλακτος (συμπεριλαμβανομένης της κατάψυξης και της απόψυξης) μπορεί να αλλάξει τη σύστασή του σε βιταμίνες και μέταλλα και να επηρεάσει τη γεύση του.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη γεύση του μητρικού γάλακτος;
Όταν ο οργανισμός παράγει μητρικό γάλα, δημιουργεί θρεπτικά συστατικά από τις τροφές που έχει καταναλώσει η μητέρα, τα οποία περνούν στο μωρό μαζί με ζωντανά κύτταρα.
Το πρώτο γάλα μετά τη γέννηση ενός μωρού ονομάζεται πρωτόγαλα και είναι πραγματικά μοναδικό. Είναι λίγο σε ποσότητα, αλλά πολύ “δυνατό” και απαραίτητο για τα νεογέννητα. Το πρωτόγαλα έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, αλλά έχει πολλά συστατικά που συμβάλλουν στη δημιουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της ανοσοσφαιρίνης Α, ενός τύπου αντισώματος.
Μετά το πρωτόγαλα, όταν το μωρό είναι 1-2 εβδομάδων, η θηλάζουσα αρχίζει να παράγει αυτό που ονομάζεται “μεταβατικό γάλα”, το οποίο έχει περισσότερα σάκχαρα και ηλεκτρολύτες.
Στη συνέχεια, 4-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, έρχεται το λεγόμενο “ώριμο γάλα”. Η σύνθεση των θρεπτικών συστατικών του, συμπεριλαμβανομένων των σακχάρων, των λιπαρών, των βιταμινών και των μετάλλων, παραμένει σχεδόν σταθερή έως ότου το παιδί φτάσει στην νηπιακή ηλικία.
Το ώριμο γάλα μπορεί να επηρεαστεί από αλλαγές στην καθημερινότητα της μητέρας. Η σύστασή του μπορεί να διαφοροποιηθεί από παράγοντες όπως ένα κρυολόγημα, καθώς τα αντισώματα που παράγει το σώμα υπάρχουν και στο μητρικό γάλα. Επίσης η ώρα της ημέρας που θηλάζει μία γυναίκα το μωρό της επηρεάζουν τη σύσταση του γάλακτος. Το βράδυ παραδείγματος χάριν, το γάλα περιέχει μελατονίνη, μια ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου.
Όταν αρχίζει το μωρό να θηλάζει, το πρώτο γάλα που καταναλώνει είναι αραιό και έχει σκοπό να ικανοποιήσει τη δίψα του. Το γάλα που κατεβαίνει αμέσως μετά περιέχει δύο έως τρεις φορές περισσότερα λιπαρά.
Επηρεάζουν τη γεύση του γάλακτος οι συνήθειες της μητέρας;
Τα συστατικά του μητρικού γάλακτος, άρα και η γεύση, επηρεάζονται από τη σωματική δραστηριότητα και τη διατροφή, καθώς και από συνήθειες όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ.
Έντονες γεύσεις, όπως το σκόρδο, η μέντα ή το τσίλι, καθώς και τα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή αλάτι μπορούν να αλλάξουν τη γεύση του μητρικού γάλακτος, σύμφωνα με μελέτη που είχε δημοσιευθεί στο Journal of Human Lactation.
Υπάρχουν τροφές που επηρεάζουν την παραγωγή γάλακτος, όπως το τζίντζερ, το οποίο σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2016 στην επιστημονική επιθεώρηση Breastfeeding Medicine, μπορεί να αυξήσει την ποσότητα γάλακτος που παράγει η θηλάζουσα. Παλαιότερη μελέτη που είχε δημοσιευθεί στο Pediatric Research είχε δείξει ότι ο θηλασμός μετά την κατανάλωση σκόρδου έκανε τα βρέφη να πίνουν περισσότερο γάλα.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών συνιστά ο θηλασμός να διαρκεί τουλάχιστον για έναν χρόνο. Εκτιμάται πάντως ότι είναι σημαντικό να θηλάσει το μωρό τουλάχιστον 6 μήνες.
Πηγές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4882692/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22836031/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16203669/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7748264/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27505611/
https://www.aafp.org/about/policies/all/breastfeeding-position-paper.html
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.
