ΤΗΣ ΠΕΓΚΥ ΜΠΑΜΠΑΘΑ
Στην πραγματικότητα η καλή στοματική υγεία δεν οδηγεί απλώς σε ένα όμορφο χαμόγελο, δηλαδή σε μια αισθητική ανταμοιβή, αλλά μας βοηθά να απολαμβάνουμε τη ζωή. Η σχέση μεταξύ της στοματικής υγείας και της συνολικής μας υγείας (σωματικής και ψυχικής) είναι άρρηκτη, καθώς μια υγιής οδοντοστοιχία μας επιτρέπει να μιλάμε καθαρά, να δοκιμάζουμε, να μασάμε, να καταπίνουμε νόστιμες και θρεπτικές τροφές και να δείχνουμε τα συναισθήματά μας μέσω των εκφράσεων του προσώπου μας, όπως το χαμόγελο. Με δεδομένο λοιπόν ότι η επίτευξη μιας υγιούς οδοντοστοιχίας απαιτεί συνεχή φροντίδα σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, ξεκινώντας από πολύ νεαρή ηλικία, απευθυνόμαστε στις οδοντιάτρους Τέτη Φρουδαράκη και Κορίνα Οικονόμου, οι οποίες μας αναλύουν τον σωστό τρόπο προφύλαξης των δοντιών μας.
Το σωστό βούρτσισμα
Το βούρτσισμα των δοντιών είναι ο βασικός τρόπος να διατηρήσουμε σε άριστη κατάσταση τα δόντια μας και συνίσταται να ξεκινάει ακόμα και όταν τα δόντια είναι μόνο 2, δηλαδή όταν δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως η οδοντοστοιχία. Εκεί το κόψιμο της πιπίλας από 6 έως 1 έτους, όσο επώδυνο κι αν είναι για το μωρό μας και το βούρτσισμα του πρώτου κιόλας δοντιού του με μικρή γάζα, είναι από τα πιο σημαντικά βήματα, σύμφωνα με τη χειρούργο-οδοντίατρο Τέτη Φρουδαράκη. Είναι επίσης καλύτερο να προτιμούμε τις συμβατικές οδοντόβουρτσες, κατάλληλες για την αντίστοιχη ηλικία, που αναγράφεται στο πακέτο. Αν και οδοντόβουρτσα χωρίς οδοντόκρεμα δεν γίνεται, οι ειδικοί συστήνουν για τουλάχιστον μέχρι τα 3 έτη του παιδιού να αποφεύγεται, λόγω πιθανής κατάποσής της. Η οδοντόβουρτσά μας, όσο ετών κι να είμαστε, είναι καλό να αντικαθίσταται κάθε 3 μήνες ή και νωρίτερα σε περιπτώσεις φθοράς.
Ωστόσο σε αυτό που φαίνεται να επιμένουν οι οδοντίατροι, είναι ο τρόπος και η διάρκεια βουρτσίσματος της οδοντοστοιχίας μας. Σύμφωνα λοιπόν με την οδοντίατρο Κορίνα Οικονόμου, τα δόντια πρέπει να πλένονται μετά από κάθε γεύμα, δηλαδή τουλάχιστον 2 πλύσεις ημερησίως, για 2 λεπτά διάρκεια βουρτσίσματος και χωρίς αυτά να έχουν απόσταση μεταξύ τους πάνω από 12 ώρες. Οπως η ίδια επισημαίνει, οι 12 ώρες είναι ακριβώς όσο χρειάζονται τα μικρόβια για να αναπτυχθούν στο στόμα μας.
«Αν ωστόσο δεν καθαριστούν και οι μεσοδόντιες επιφάνειες, είναι σαν να καθαρίζονται οι μισές επιφάνειες των δοντιών» παρατηρεί η οδοντίατρος κυρία Κορίνα Οικονόμου, εξηγώντας μας πόσο σημαντική είναι η χρήση οδοντικού νήματος ή μεσοδόντιας βούρτσας, από νεαρή ηλικία. Από τα 15 κιόλας έτη, η ηλικία δηλαδή που έχουν βγει όλα τα μόνιμα δόντια, πρέπει να μάθουμε τον σημαντικό ρόλο που παίζει ο μεσοδόντιος καθαρισμός στη στοματική μας υγιεινή.
Διατροφικές συνήθειες
Ζάχαρη και δόντια. Δύο πράγματα που δεν συνεργάζονται. Οσο κι αν είμαστε λάτρεις των γλυκισμάτων, μια ισορροπημένη διατροφή, χωρίς αυτά, φαίνεται τελικά να είναι πολύ περισσότερο σημαντική από ό,τι οι περισσότεροι θεωρούμε, για την υγεία της οδοντοστοιχίας μας.
«Πολύ απλά ένας άνθρωπος που δεν τρώει ζάχαρη, δεν θα πάθει ποτέ τερηδόνα» αναφέρει η κυρία Οικονόμου. Η ζάχαρη είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη τερηδόνας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά στους ενήλικες να καταναλώνουν μόνο 5 ή λιγότερα κουταλάκια του γλυκού (περίπου 24 γραμμάρια) ελεύθερης ζάχαρης για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας και ανθυγιεινής αύξησης βάρους.
Η οδοντίατρος κυρία Τέτη Φρουδαράκη συνιστά να αποφεύγουμε επίσης τα αναψυκτικά και να συμπεριλάβουμε στη διατροφή μας φρούτα, λαχανικά και άφθονο νερό, καθώς τα επεξεργασμένα τρόφιμα με μεγάλες ποσότητες προστιθέμενης ζάχαρης, συχνά δεν έχουν καμία ή έχουν περιορισμένη θρεπτική αξία. Αν και τρόφιμα όπως τα φρούτα και το γάλα αποτελούνται από μικρές ποσότητες φυσικών σακχάρων, εμπεριέχουν παράλληλα φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα που κάνουν καλό στον οργανισμό μας. Το γάλα συγκεκριμένα περιλαμβάνει ασβέστιο, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των δοντιών μας.
Επειδή κατανοούμε ότι οι γλυκές συνήθειες δύσκολα μπορούν να μειωθούν, η κυρία Οικονόμου προτείνει να τρώμε ένα γλυκό κάθε Σάββατο, ή αν επιθυμούμε σε καθημερινή βάση, το γλυκό να τρώγεται σαν επιδόρπιο ακριβώς μετά το γεύμα. «Οταν προσλαμβάνουμε τροφή, το Ph του σάλιου πέφτει, γίνεται όξινο και έτσι δημιουργείται ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβίων στο στόμα», εξηγεί η ίδια. Είναι λοιπόν καλύτερο η κατανάλωση του γλυκού να γίνεται χρονικά κοντά στο γεύμα, έτσι ώστε να μην διαταράσσεται παραπάνω το φυσιολογικό ουδέτερο επίπεδο Ph του στόματός μας.
Σε αυτή τη βάση, η κυρία Οικονόμου εξηγεί ότι καλό θα ήταν να αποφεύγονται για τον ίδιο λόγο και τα πολύ όξυνα ροφήματα, όπως οι χυμοί λεμόνι, πορτοκάλι και κυρίως τα αναψυκτικά. «Η coca cola είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των δοντιών μας», επισημαίνει η ίδια, καθώς όπως μας αναλύει δημιουργεί μια φυσική διάβρωση, η οποία βλάπτει την αδαμαντίνη της οδοντοστοιχίας μας. Αν δε επιθυμούμε να δώσουμε αναψυκτικά στα παιδιά μας, καλύτερα να το κάνουμε δίνοντας τους ένα καλαμάκι, το οποίο θα παρακάμπτει τα δόντια τους.
Συμβουλές για γονείς
Ακριβώς επειδή το βούρτσισμα είναι η πιο σημαντική κίνηση για τη φροντίδα της στοματικής μας υγιεινής, είναι και η πιο σημαντική συνθήκη που πρέπει να δημιουργήσουμε τόσο στη δική μας καθημερινότητα, όσο και των παιδιών μας. Εδώ ο καλύτερος τρόπος είναι η μίμηση.
«Πρέπει να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας το βούρτσισμα μετά από κάθε γεύμα, με έμφαση στο βραδινό βούρτσισμα» σημειώνει η κυρία Φρουδαράκη. Ξεκινούμε μια διαδικασία μαζί με το παιδί, βουρτσίζοντας κι εμείς παράλληλα την οδοντοστοιχία μας, προσφέροντάς του δηλαδή ένα παράδειγμα προς μίμηση. Σε αυτή την διαδικασία η κυρία Οικονόμου προτείνει να μπει και ο παράγοντας της διασκέδασης. «Μπορούμε να συνοδεύουμε το πλύσιμο των δοντιών με ένα τραγουδάκι, που θα υποδεικνύει και τον χρόνο βουρτσίσματος, δηλαδή τα 2 λεπτά», εξηγεί η ίδια. Και ενώ στην αρχή είναι καλό, όπως μας αναφέρουν και οι δυο, να αφήνουμε τα παιδιά να βουρτσίζουν μόνα τους, με στόχο να μάθουν τη διαδικασία, ο γονιός πρέπει πάντα και τουλάχιστον μέχρι τα 8 έτη, να βουρτσίζει και ο ίδιος, αμέσως μετά, τα δόντια του παιδιού του.
Η σχέση μας με τον οδοντίατρο
Ο οδοντίατρος πρέπει να γίνει ο καλύτερος φίλος μας, ήδη από τα νεαρά μας χρόνια. «Η καλή σχέση οδοντιάτρου και παιδιού σημαίνει καλή σχέση οδοντιάτρου και ενήλικα, γι’ αυτό ποτέ δεν φοβίζουμε τα παιδιά από το σπίτι με τις λέξεις πονάει, ένεση, βελόνα, τροχός και ότι άλλο μπορεί να φοβόμαστε εμείς οι μεγάλοι», επισημαίνει η κυρία Φρουδαράκη. Στόχος πρέπει να είναι η καλλιέργεια ενός κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού και οδοντιάτρου.
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν από πολύ μικρά τι σημαίνει πάω στον οδοντίατρο και τι σημαίνει εμπιστεύομαι κάποιον να έρθει σε επαφή με το σώμα μου, το λεγόμενο «Acclimatization, δηλαδή εξοικείωση», όπως τονίζει η κυρία Οικονόμου. Οι ειδικοί επιμένουν ότι ένα παιδί πρέπει τουλάχιστον να επισκέπτεται τον οδοντίατρο δύο φορές τον χρόνο.
Σε περιπτώσεις που όπως μας αναφέρει η κυρία Οικονόμου το παιδί κρίνεται ως «high risk», δηλαδή που δεν φροντίζει καλά τα δόντια του, που τρώει πολλά γλυκά ή που τα μεγαλύτερά του αδέρφια έχουν ήδη τερηδόνα, τότε υπάρχει και η επιλογή της φθορίωσης. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις κακής στοματικής φροντίδας, οι ειδικοί μας ενημερώνουν ότι υπάρχουν και τα sealants. Τα sealants αποτελούν στοματικό προϊόντα σαν βερνίκια, που μπαίνουν στην επιφάνεια του δοντιού και τη μεσιτική και προστατευτούν αυτά τα δόντια, που θα είναι για πολλά χρόνια στο στόμα, από την κακή περιποίηση και διατροφή.
Ωστόσο, τόσο σαν ενήλικες, όσο και σαν κηδεμόνες, οφείλουμε να ενσωματώνουμε στην καθημερινότητα τη δική μας και του παιδιού μας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της, την υγεία και προσοχή των δοντιών. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η σωστή στοματική υγεία συνοδεύει τη γενική μας υγεία, τη σωστή λειτουργία του στόματος, την ψυχική μας υγεία και την αποφυγή σοβαρών μελλοντικών προβλημάτων που κοστίζουν χρήματα, χρόνο, ταλαιπωρία και πόνο.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image
