Αυτό μειώνει την επαναλαμβανόμενη αγορά νέων μπουκαλιών, την εξοικονόμηση χρημάτων και την μείωση της ποσότητας των πλαστικών απορριμμάτων.
Ωστόσο, αυτά τα πλαστικά μπουκάλια έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά, οπότε ορισμένοι ανησυχούν για το αν τελικά είναι πραγματικά ασφαλές να τα επαναχρησιμοποιούμε.
Κάθε λεπτό αγοράζονται περίπου ένα εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια, δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων, οι οποίες καταλήγουν κυρίως σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Από τι είναι φτιαγμένα τα πλαστικά μπουκάλια νερού
Τα πλαστικά μπουκάλια νερού ποικίλλουν στο υλικό τους, αλλά τα περισσότερα μπουκάλια μίας χρήσης είναι κατασκευασμένα από πλαστικό PET (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο). Το PET είναι ένα διαυγές, ελαφρύ πλαστικό που χρησιμοποιείται για τη συσκευασία πολλών τροφίμων και ποτών.
Είναι εγκεκριμένο ως ασφαλές για επαφή με τρόφιμα και ποτά σε πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι πιθανό οι χημικές ουσίες που διαρρέουν από το πλαστικό να προκαλέσουν καρκίνο;
Πολλά διαδικτυακά άρθρα ισχυρίζονται ότι η επαναχρησιμοποίηση μπουκαλιών νερού μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο λόγω της απελευθέρωσης ορισμένων χημικών από το πλαστικό.
Μία χημική ουσία για την οποία πολλοί άνθρωποι ανησυχούν είναι η BPA (διφαινόλη A). Η BPA μπορεί να διαταράξει το ενδοκρινικό σύστημα, προκαλώντας δυνητικά ζητήματα που σχετίζονται με την αναπαραγωγή και τον μεταβολισμό. Η BPA δεν χρησιμοποιείται για την κατασκευή φιαλών PET αλλά μπορεί να βρεθεί σε άλλα, πιο άκαμπτα πλαστικά, όπως το πολυανθρακικό. Παρ’ όλα αυτά, μια μελέτη διαπίστωσε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις (5 ng / L) BPA σε εμφιαλωμένο νερό PET. Δύο άλλες μελέτες δεν βρήκαν αυτήν τη χημική ουσία, επομένως αυτό το εύρημα δεν είναι πειστικό.
Ένα διαφορετικό χημικό, το αντιμόνιο, χρησιμοποιείται ως καταλύτης για την παραγωγή ΡΕΤ. Το αντιμόνιο δεν θεωρείται καρκινογόνο κατά την κατάποση, αλλά μπορεί να προκαλέσει έμετο και διάρροια. Μια μελέτη του 2008 δοκίμασε τα επίπεδα αντιμονίων στα εμπορικά διαθέσιμα εμφιαλωμένα νερά. Διαπίστωσαν ότι είχε γίνει κάποια διαρροή σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, αλλά οι ποσότητες ήταν πολύ χαμηλότερες από αυτές που θεωρούνται επικίνδυνες. Η συγκέντρωση στην οποία το αντιμόνιο γίνεται επικίνδυνο είναι περίπου 6 ppb (μέρη ανά δισεκατομμύριο). Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι συγκεντρώσεις αντιμονίου ξεκίνησαν στα 0,195 ppb και αυξήθηκαν στα 0,226 ppb μετά από τρεις μήνες στους 22 βαθμούς Κελσίου.
Το αντιμόνιο δεν είναι η μόνη χημική ουσία που έχει μελετηθεί στο εμφιαλωμένο νερό. Έχει διερευνηθεί μια ολόκληρη σειρά χημικών ουσιών από πλαστικοποιητές έως μέταλλα. Αυτές οι μελέτες διαπίστωσαν ότι υπάρχουν ορισμένες χημικές ουσίες, όπως το αντιμόνιο, που διαρρέουν στο εμφιαλωμένο νερό. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτά αποτελούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.
Είναι ασφαλές να αφήνουμε το πλαστικό μπουκάλι με νερό στον ήλιο;
Υπάρχουν κάποιες ανησυχίες ότι η χημική διαρροή που περιγράφεται παραπάνω συμβαίνει συχνότερα σε υψηλότερες θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει ότι το να αφήσετε το μπουκάλι νερό στο αυτοκίνητο σε μια καυτή ημέρα μπορεί να είναι επικίνδυνο.
Μελέτη του 2008 για τα επίπεδα αντιμονίου βρήκε πράγματι αυξημένη διαρροή σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Όταν τα μπουκάλια νερού αφέθηκαν στους 60 °C χρειάστηκαν 176 ημέρες για να ανέβουν πάνω από το όριο των 6 ppb, ενώ στους 80 °C χρειάστηκαν μόνο 1,3 ημέρες.
Αυτές οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές, οπότε αυτό είναι πιθανό να αποτελέσει πρόβλημα μόνο εάν ζείτε σε πολύ ζεστό μέρος και αφήνετε τακτικά το μπουκάλι νερό στον ήλιο για να ζεσταθεί.
Τι γίνεται με τα μικροπλαστικά
Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού. Βρίσκονται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένου του πόσιμου νερού. Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 93% των πρόσφατα ανοιγμένων πλαστικών μπουκαλιών νερού, περιείχε κάποια ήδη μικροπλαστικά.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέτασε τους πιθανούς κινδύνους των μικροπλαστικών, αλλά με βάση τα τρέχοντα στοιχεία κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι δεν αποτελούν σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο δρ. Umar Abdulmutalib από το Πανεπιστήμιο του Surrey λέει: «Τα καινούργια πλαστικά μπουκάλια ενδέχεται να περιέχουν περισσότερα μικροπλαστικά σε σύγκριση με τα χρησιμοποιημένα».
Ο δρ. Marek Cuhra από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Έρευνας στη Νορβηγία πιστεύει επίσης ότι «το πόσιμο νερό από ένα χρησιμοποιημένο και πλυμένο πλαστικό μπουκάλι είναι ασφαλέστερο από ένα ολοκαίνουργιο μπουκάλι». Η ομάδα του διαπίστωσε ότι ψύλλοι νερού μεγάλωναν και αναπαράγονταν καλύτερα σε πλαστικούς σωλήνες που είχαν πλυθεί με ζεστό νερό από ό,τι σε νέα πλαστικά δοχεία.
Υπάρχουν άλλοι κίνδυνοι;
Υπάρχει ένας ευρέως αποδεκτός κίνδυνος επαναχρησιμοποίησης μιας πλαστικής φιάλης νερού μιας χρήσης, αλλά αυτό δεν οφείλεται στα χημικά, αλλά στην μόλυνση.
Δεδομένου ότι αυτά τα μπουκάλια δεν κατασκευάζονται για ανθεκτικότητα, μπορούν εύκολα να καταστραφούν και να δημιουργηθούν ρωγμές. Η δρ. Jill Bartolotta λέει, «Το πλαστικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή φιαλών είναι πολύ λεπτό και κατά συνέπεια υπόκειται σε ρωγμές λόγω ασθενέστερης δομής. Αυτές οι ρωγμές μπορούν να φιλοξενήσουν βακτήρια«.
Η μόλυνση είναι ιδιαίτερα πιθανή εάν το εσωτερικό του μπουκαλιού είναι υγρό. Τα βακτήρια μπορούν να αναπτυχθούν πολύ γρήγορα σε εμφιαλωμένο νερό. Μια μελέτη διαπίστωσε αύξηση από 1 αποικία ανά ml σε 38.000 αποικίες ανά ml μέσα σε 48 ώρες, όταν το πλαστικό μπουκάλι διατηρήθηκε στους 37 °C.
Συμπερασματικά:
- Από τους οκτώ ειδικούς, οι έξι απάντησαν ότι είναι μάλλον ασφαλές να επαναχρησιμοποιούμε τα πλαστικά μπουκάλια νερού.
- Μελέτες χημικών διαρροών και μικροπλαστικών διαπίστωσαν ότι αυτές συμβαίνουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και είναι απίθανο να προκαλέσουν σοβαρές απειλές για την υγεία, εκτός εάν τα πλαστικά μπουκάλια εκτίθενται επανειλημμένα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
- Ο πιο πιθανός κίνδυνος είναι αυτός της μόλυνσης, οπότε αν χρησιμοποιείτε ξανά ένα πλαστικό μπουκάλι νερό, θυμηθείτε να το πλένετε τακτικά.
Από Μιχάλης Θερμόπουλος
Πηγές: https://www.sciencealert.com, https://metafact.io, https://www.nationalgeographic.com, https://www.nhm.ac.uk, https://www.who.int, https://www.cfs.gov.hk
