Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, η άνοια (πιο επίσημα γνωστή ως μείζων νευρογνωστική διαταραχή) είναι η απώλεια της σκέψης, της μνήμης και της λογικής σε σημείο που παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες και τη ζωή ενός ανθρώπου.
Η δεύτερη πιο συχνή μορφή είναι η αγγειακή άνοια, που προκαλείται από καταστάσεις που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου (όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο), και η τρίτη είναι μια εγκεφαλική διαταραχή γνωστή ως άνοια της νόσου του Πάρκινσον.
Αν και η άνοια εμφανίζεται συνήθως καθώς οι άνθρωποι γερνούν, δεν αποτελεί φυσιολογικό μέρος της γήρανσης, επισημαίνει το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης (NIA) των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, πολλοί περνούν τα 90 χωρίς να παρουσιάσουν σημάδια άνοιας.
Μερικές αλλαγές στη συμπεριφορά που πρέπει να σας προβληματίσουν είναι:
1. Απώλεια επεισοδιακής μνήμης
Το πρώτο διακριτικό σημάδι της άνοιας κατά την κλινική Mayo είναι, συνήθως, η απώλεια της επεισοδιακής μνήμης.
Η επεισοδιακή μνήμη περιλαμβάνει τη μνημόνευση συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικά με πρόσφατα ή προηγούμενα γεγονότα ή εμπειρίες, σύμφωνα με το Κέντρο Μνήμης και Γήρανσης του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών Weil του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο.
Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να θυμάται ότι πήγε διακοπές, αλλά δεν μπορεί να θυμηθεί πού έμεινε ή τι έκανε.
Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν το να μην θυμάστε πού παρκάρατε το αυτοκίνητό σας νωρίτερα μέσα στην ημέρα ή πού πήγατε για δείπνο με έναν φίλο την περασμένη εβδομάδα.
2. Κακή κρίση
Ο καθένας μπορεί να πάρει μια κακή απόφαση περιστασιακά, όμως τα άτομα με άνοια μπορεί να παρουσιάζουν συχνότερες αλλαγές στην κρίση ή στη λήψη αποφάσεων, υπογραμμίζει το Alzheimer’s Association.
Δηλαδή, μπορεί να μην είναι σε θέση να διαχειριστούν πλέον τα οικονομικά τους ή μπορεί να αρχίσουν να παραμελούν την υγιεινή ή την εμφάνισή τους.
3. Μεταβολές της διάθεσης
Οι άνθρωποι που πάσχουν από άνοια μπορεί να αδυνατούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους ή μπορεί να φαίνονται μπερδεμένοι, καχύποπτοι, θλιμμένοι, φοβισμένοι ή ανήσυχοι..
Επιπλέον, μπορεί να αναστατώνονται εύκολα όταν βρίσκονται έξω από τη ζώνη άνεσής τους.
4. Δυσκολία με την ολοκλήρωση εργασιών
Πολλοί από εμάς μπορεί να χρειαστούμε βοήθεια στην εκμάθηση μιας νέας τεχνολογίας ή στη χρήση μιας νέας συσκευής, αλλά η άνοια μπορεί να εμποδίζει τους ασθενείς από το να ολοκληρώσουν εργασίες ρουτίνας που κάποτε μπορούσαν να κάνουν εύκολα, όπως η οδήγηση ή η δημιουργία μιας λίστας με ψώνια.
5. Προβλήματα γλώσσας
Τα άτομα με άνοια μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν λέξεις για οικεία πράγματα, να αποκαλούν κάτι με λάθος όνομα, να επαναλαμβάνονται συχνά ή να χάνουν τον ειρμό μιας συζήτησης.
Αν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο πάσχει από άνοια, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό που μπορεί να κάνει την επίσημη διάγνωση και να βοηθήσει με τη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Η ηλικία είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για την άνοια, και αυτό δυστυχώς είναι εκτός του ελέγχου σας. Αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ.
Εκτός από την ηλικία, οι παράγοντες κινδύνου για άνοια περιλαμβάνουν τα εξής:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλή χοληστερόλη
- Υψηλό σάκχαρο στο αίμα
- Κάπνισμα
- Υπερβολική χρήση αλκοόλ
- Υπνική άπνοια
- Κατάθλιψη
- Απώλεια ακοής
- Κακή διατροφή
- Έλλειψη άσκησης
- Έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης
