Πειράματα με ποντίκια αποκαλύπτουν συνδέσεις εγκεφάλου-καρδιάς που μας κάνουν να χάνουμε γρήγορα τις αισθήσεις μας και να επανερχόμαστε λίγες στιγμές αργότερα.
Πολλοί άνθρωποι λιποθυμούν στη θέα αίματος, του τσιμπήματος από βελόνα ή μετά από παρατεταμένη ορθοστασία ή ταλαιπωρία.
Είναι γνωστό στην Ιατρική ότι το φαινόμενο δεν περιλαμβάνει μόνο καρδιακές παραμέτρους, αλλά αγγειακές και εγκεφαλικές.
Ερευνητές ανακάλυψαν τώρα μια νευρική οδό, η οποία περιλαμβάνει μια άγνωστη στο παρελθόν ομάδα αισθητήριων νευρώνων που συνδέουν την καρδιά με το εγκεφαλικό στέλεχος. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, κυριολεκτικά η καρδιά μας κυβερνά το κεφάλι μας και όχι το αντίστροφο.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια νέα νευρική οδό που αλλάζει ελαφρώς την κατανόησή μας για το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος.
Μέχρι τώρα, πίστευαν ότι ο εγκέφαλός μας έστελνε σήματα στα οποία ανταποκρίνεται το σώμα, αλλά αυτό το μονοπάτι λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, με την καρδιά να στέλνει σήματα στον εγκέφαλο και εκείνος με τη σειρά του να περιορίζει τη ροή του αίματος.
«Υπάρχει μείωση της ροής του αίματος, αλλά, ταυτόχρονα, υπάρχουν αποκλειστικά κυκλώματα στον εγκέφαλο που τη χειραγωγούν», δήλωσε στο Nature ο Vineet Augustine, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Μέχρι πρόσφατα, πιστευόταν ότι ένας μηχανισμός γνωστός ως αντανακλαστικό Bezold-Jarisch (BJR) σχετιζόταν πιθανώς με τη λιποθυμία καθώς συνδέεται με τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και την αναπνοή αλλά ήταν δύσκολο να εντοπιστεί επειδή οι νευρικές οδοί που χρησιμοποιεί δεν ήταν απόλυτα κατανοητές.
Η νεα μελέτη εντόπισε ένα σύμπλεγμα νευρώνων στο πνευμονογαστρικό νεύρο που σχετίζονται στενά με το αντανακλαστικό Bezold-Jarisch (BJR). Αυτοί ονομάζονται NPY2R και VSNs και είναι διαφορετικοί από άλλους κλάδους του πνευμονογαστρικού νεύρου που συνδέονται με τους πνεύμονες ή το έντερο.
Σχηματίζουν κλάδους στα κατώτερο μυοκάρδιο και τις κοιλίες, και συνδέονται με μια ξεχωριστή περιοχή στο εγκεφαλικό στέλεχος που ονομάζεται postrema. Όταν αυτοί οι νευρώνες διεγέρθηκαν σε ποντίκια εργαστηρίου, τα ποντίκια λιποθύμησαν όπως και οι άνθρωποι.
Ο Jan Gert van Dijk, κλινικός νευρολόγος στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Leiden, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι «αυτοί οι νευρώνες στον εγκέφαλο μοιάζουν πολύ με εξαιρετικά κακομαθημένα παιδιά. Χρειάζονται οξυγόνο και ζάχαρη, και τα χρειάζονται τώρα», συμπλήρωσε.
Οι νευρώνες σταματούν να λειτουργούν πολύ γρήγορα εάν τους στερήσουμε οξυγόνο ή τη γλυκόζη, πρόσθεσε. Αυτά τα νευρικά κύτταρα αρχίζουν να πεθαίνουν μέσα σε 2-5 λεπτά χωρίς οξυγόνο, αλλά μια λιποθυμία διαρκεί συνήθως 60 δευτερόλεπτα.
«Από κλινική άποψη, όλα αυτά είναι πολύ συναρπαστικά», είπε στο Nature και ο Richard Sutton, κλινικός καρδιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου.
Η ανακάλυψη αυτών των νευρώνων «δεν απαντά σε όλα τα ερωτήματα αμέσως, αλλά νομίζω ότι θα μπορούσε να απαντήσει, με μελλοντική έρευνα, σχεδόν σε όλα», κατέληξε.
Ο Kalyanam Shivkumar, καρδιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Λος Άντζελες, και ένας άλλος συνεργάτης στη μελέτη, πρόσθεσε: «Η μελέτη αυτών των μονοπατιών θα μπορούσε να εμπνεύσει νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τα καρδιακά αίτια της συγκοπής».
