Η «κορυφή του παγόβουνου» φαίνεται να είναι η κινεζική εταιρεία SHEIN που κατασκευάζει ρούχα και παπούτσια που διαπιστώθηκε ότι περιέχουν τοξικές ουσίες άκρως επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η είδηση, που σίγουρα έσκασε σαν «βόμβα», προκάλεσε παγκόσμιο σοκ και ανησυχία από την αποκάλυψη ότι βρέθηκαν συγκεντρώσεις των καρκινογόνων φθαλικών ενώσεων 100% άνω των επιτρεπτών ορίων στα προϊόντα της.
Τι λένε στο topontiki.gr καθηγητής Χημείας και παιδίατρος
Αυτά τα τοξικά προϊόντα πουλήθηκαν από τα websites της εταιρίας και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με συνέπεια σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι να τα φορούν και να τα έχουν στις ντουλάπες τους. Ωστόσο υπάρχουν πολλές μελέτες αποδεικνύουν ότι το πρόβλημα με τις φθαλικές ενώσεις και άλλες καρκινογόνες ουσίες είναι πολύ μεγαλύτερο καθώς χρησιμοποιούνται σχεδόν παντού: στα τρόφιμα, στις παιδικές τροφές, στα καλλυντικά, στη βιομηχανία κατασκευής σπιτιών, στα πλαστικά, στα έπιπλα, τα παιχνίδια, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, στα laptop ακόμα και στις κουρτίνες του μπάνιου μας!
Με απλά λόγια, τα αναπνέουμε, τα πίνουμε και τα καταπίνουμε, όπως εξηγεί στο topontiki.gr o Μιχαήλ Χάλαρης Επίκουρος Καθηγητής Χημείας και Διευθυντής Ερευνών σε θέματα Διακινδύνευσης, Κινδύνων, Κρίσεων και Ασφάλειας στο Θεσμοθετημένο Εργαστήριο «Ήφαιστος» της Σχολής Θετικών Επιστημών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
«Καταπίνουμε σχεδόν μια πιστωτική κάρτα το μήνα, με νανοπλαστικά που περιέχουν και φθαλικές ενώσεις, οι οποίες αποτελούν μια οικογένεια συνθετικών χημικών προϊόντων με ευρύ φάσμα χρήσεων που περιλαμβάνουν από καταναλωτικά έως βιομηχανικά προϊόντα. Τις χρησιμοποιούν για να μαλακώσουν τα πλαστικά και να είναι περισσότερο ευλύγιστα όπως τα παιχνίδια. Λόγω της ευρείας χρήσης τους, οι φθαλικές ενώσεις υπάρχουν σχεδόν παντού στο περιβάλλον. Αν και δεν έχουν μελετηθεί όλες διεξοδικά, ωστόσο υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ορισμένες από αυτές είναι επιβλαβείς στην ανθρώπινη υγεία, έχουν αναδειχθεί ως σημαντικοί ενδοκρινικοί διαταράκτες με δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις» λέει στο topontiki.gr ο κ. Χάλαρης.
Σημειώνεται ότι στην Κίνα δεν υπάρχουν κανόνες όπως στην Ε.Ε, και στο βωμό του εύκολου κέρδους, χρησιμοποιούνται εξαιρετικά κακής ποιότητας πρώτες ύλες, όπως χρώματα, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία των καταναλωτών σε όλο τον κόσμο. Οι κυριότερες επιδράσεις των φθαλικών ενώσεων εντοπίζονται στον ανθρώπινο οργανισμό:
- στο αναπαραγωγικό σύστημα,
- ενδοκρινικό,
- καρδιαγγειακό,
- νευρολογικό σύστημα,
- και στην ανάπτυξη αναπνευστικών διαταραχών και άλλων παθήσεων.
Ειδικότερα, οι φθαλικές ενώσεις έχουν συνδεθεί με διαταραχές του ανδρικού και γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, όπως υπογονιμότητα, ανωμαλίες γεννητικών οργάνων και μειωμένη παραγωγή σπέρματος. Παράλληλα, η διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας, η εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και νευρολογικών διαταραχών, όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας, αποτελούν σημαντικά προβλήματα που σχετίζονται με την έκθεση σε φθαλικές ενώσεις.
Επιπλέον, οι φθαλικές ενώσεις έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη άσθματος και άλλων αναπνευστικών παθήσεων, την πρόκληση οξειδωτικού στρες, την αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη και την παχυσαρκία. Τέλος, υπάρχουν ενδείξεις για τη συσχέτισή τους με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου.
Η ΕΕ και οι Φθαλικές Ενώσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει αναγνωρίσει τους κινδύνους που συνδέονται με τις φθαλικές ενώσεις και έχει θεσπίσει νομοθετικά μέτρα για τη ρύθμιση της χρήσης τους. Μερικά από τα μέτρα περιλαμβάνουν:
- Περιορισμοί στη χρήση φθαλικών ενώσεων: Ορισμένες φθαλικές ενώσεις, όπως το DEHP, DBP, BBP και DIBP, έχουν απαγορευτεί ή περιοριστεί σε συγκεκριμένες εφαρμογές, όπως σε παιχνίδια και παιδικά προϊόντα.
- Κανονισμός REACH: Ο κανονισμός REACH της ΕΕ απαιτεί την καταγραφή, αξιολόγηση και αδειοδότηση των χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των φθαλικών ενώσεων, για να διασφαλιστεί ότι οι κίνδυνοι για την υγεία και το περιβάλλον είναι ελεγχόμενοι.
- Ετικέτες προϊόντων: Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί από τους κατασκευαστές να ενημερώνουν τους καταναλωτές για την παρουσία ορισμένων επικίνδυνων χημικών ουσιών στα προϊόντα τους.
Πως μπορούν να προστατευτούν οι καταναλωτές και τα παιδιά
Παρά την ύπαρξη αυτών των μέτρων, η πλήρης αποφυγή των φθαλικών ενώσεων στην καθημερινή ζωή παραμένει δύσκολη, κάνοντας την ενημέρωση και την προσεκτική επιλογή προϊόντων κρίσιμη για τη μείωση της έκθεσης στον κίνδυνο που αυτές εμπεριέχουν.
«Έχουμε πέσει θύματα των βιομηχανιών. Κυκλοφορούν πάνω από 600.000 χημικά στον πλανήτη και πολλά είναι άγνωστα καθώς η βιομηχανία για ανταγωνιστικούς λόγους δεν αποκαλύπτει τη σύνθεσή τους. Συνήθως το βινύλιο, περιέχει φθαλικές ενώσεις και έχει αυτή την έντονη μυρωδιά, που εντοπίζουμε σε ρούχα και παπούτσια κακής ποιότητας και πλαστικά. Αυτά τα προϊόντα που μυρίζουν άσχημα καλό είναι να τα αποφεύγουμε» λέει στο topontiki.gr o πρόεδρος της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδίατρων Κώστας Νταλούκας και συνεχίζει: «Επειδή οι φθαλικές ενώσεις έχουν ευρεία χρήση και σε παιδικά προϊόντα όπως τα παιχνίδια γιατί τα μαλακώνουν, καλό είναι οι γονείς να αποφεύγουν τα μαλακά παιχνίδια όπως κάτι κίτρινα παπάκια που κυκλοφορούσαν παλαιότερα. Επίσης να εμπιστεύονται μόνο προϊόντα από την Ε.Ε και τις Η.Π.Α όπου υπάρχουν κανόνες και οι αρμόδιες αρχές κάνουν αυστηρούς ελέγχους με μεγάλα πρόστιμα σε όσες βιομηχανίες δεν τηρούν τη νομοθεσία».
Όπως αναφέρει ο παιδίατρος οι γονείς καλό είναι να χρησιμοποιούν γυάλινα παιδικά σκεύη ή μεταλλικά και όχι πλαστικά.
Συμπερασματικά η ανεξέλεγκτη βιομηχανική ανάπτυξη των τελευταίων 80 ετών, μπορεί να μας έχει κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, ωστόσο το τίμημα είναι εξαιρετικά μεγάλο γιατί δεν κινδυνεύει μόνο το ανθρώπινο είδος -που έχει και την ευθύνη- αλλά ολόκληρος ο πλανήτης.
