Σε τι διαφέρει ο διεισδυτικός από τον κοινό στρεπτόκοκκο, πόσο απειλητικός είναι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και τι πρέπει να προσέξουμε για να μην κινδυνεύσουμε;
Οι καλοκαιρινές διακοπές είχαν τραγική εξέλιξη για δύο άντρες στον νομό Ηλείας που έχασαν τη ζωή τους από διεισδυτικό επιθετικό στρεπτόκοκκο τύπου Α. Την ίδια ώρα, δύο νέα περιστατικά εισήχθησαν το Σάββατο 17 Αυγούστου 2024 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Ρίο, έχοντας μολυνθεί από το ίδιο βακτήριο, ευτυχώς με πιο ήπια συμπτώματα. Φαίνεται μάλιστα να ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στην φαρμακευτική αγωγή που τους χορηγείται και οι γιατροί αισιοδοξούν ότι σύντομα θα πάρουν εξιτήριο.
Δυστυχώς η εξέλιξη δεν ήταν θετική για τους πρώτους, επισκέπτες στην Αρχαία Ολυμπία και το Κατάκολο, οι οποίοι σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της ΕΡΤ έλαβαν την απαιτούμενη αντιβίωση όταν έφτασαν στο νοσοκομείο, όμως ήταν πλέον αργά. Μάλιστα, ο δεύτερος από αυτούς, ο 48χρονος από τη Λειβαδιά, παρόλο που είχε θεωρηθεί αρχικά ότι μολύνθηκε από τσίμπημα αράχνης έλαβε αντιβίωση και για στρεπτόκοκκο τύπου Α, όμως αυτός ήταν τόσο επιθετικός που το φάρμακο δεν μπόρεσε να τον προστατεύσει.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS), στον οποίον έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν εξαιτίας της έξαρσης που φάνηκε να παρουσιάζει πριν από δύο χρόνια σε παιδιά ανά την Ευρώπη, είναι ένα κοινό βακτήριο, το οποίο πολλοί από εμάς φέρουμε στον βλεννογόνο και στο δέρμα χωρίς όμως να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης (φορεία του παθογόνου). Ωστόσο, το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει σε ορισμένες περιπτώσεις λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή.
Για την ακρίβεια, σοβαρότερη λοίμωξη που συνδέεται με το GAS (Group A Streptococcus) προέρχεται σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ από τον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS), όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.
Πότε μπορεί να συμβεί αυτό;
- Όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν σε ιστούς που δεν θα έπρεπε.
- Όταν ένα άτομο έχει κάποια βλάβη στην αναπνευστική οδό έπειτα από ιογενές νόσημα, δηλαδή όταν υπάρχει συλλοίμωξη ιών, συμπεριλαμβανομένου του στρεπτόκοκκου ομάδας Α.
- Όταν ένα άτομο έχει μειωμένη ανοσία σε λοιμώξεις λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μιλώντας στο OW o Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, «τα περιστατικά λοίμωξης από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο παρουσιάζουν διεθνώς σημαντική αύξηση την τελευταία δεκαετία και ιδιαίτερα μετά την πανδημία. Υπολογίζεται ότι 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι –παιδιά και ενήλικες– νοσούν κάθε χρόνο, με τη θνητότητα να κυμαίνεται από 15 έως 40%. Η διαφορά του διεισδυτικού από τον κοινό στρεπτόκοκκο έγκειται στην ικανότητά του να παράγει τοξίνες και ένζυμες που του επιτρέπουν να εισβάλει με μεγαλύτερη ευκολία στην κυκλοφορία του αίματος και να φτάνει στους ιστούς του σώματός μας, οδηγώντας σε σοβαρές λοιμώξεις. Έχει τη δυνατότητα να εισχωρεί ακόμα και σε σημεία που είναι στείρα, όπου δηλαδή κανονικά δεν ανιχνεύεται, όπως στους πνεύμονες, προκαλώντας σηψαιμία, βακτηριακή πνευμονία ή εμπύημα θώρακος. Αυτό που πρέπει επίσης να τονιστεί είναι ότι πύλη εισόδου του στρεπτόκοκκου δεν είναι μόνο η αναπνευστική οδός αλλά και το δέρμα, μέσω αμυχών ή πληγών που επιμολύνονται από το συγκεκριμένο ιδιαίτερα παθογόνο βακτήριο».
Τι θα πρέπει να προσέξουμε για να μην κινδυνεύσουμε από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο;
Η καθηγήτρια επιδημιολογίας Θεοδώρα Ψαλτοπούλου μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή υπογράμμισε αρχικά ότι καθένας μπορεί εν δυνάμει να κινδυνεύσει από τον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο τύπου Α και ιδιαίτερα τα παιδιά, οι ανοσοκατεσταλμένοι, τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας, τα άτομα σε συγχρωτισμό.
«Το βακτήριο μπορεί να μεταδοθεί μέσω ανοιχτών πληγών, ενώ η νόσηση μπορεί να επιδεινωθεί έπειτα από προηγούμενη ιογενή λοίμωξη, οπότε όλοι πρέπει να προσέχουμε αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν εύκολα στο σπίτι. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιο άτομο θα κάνει σύνδρομο τοξικής καταπληξίας [σ.σ. που μπορεί να προκληθεί από GAS] και ποιο άτομο έχει τη δυνατότητα να περιμένει λίγο ακόμα μέχρι να το δει ο γιατρός και να πάρει την απαραίτητη αντιβίωση», συμπλήρωσε η ίδια.
Τα συμπτώματα αυτά δεν διαφέρουν από τα γενικευμένα συμπτώματα μιας λοίμωξης:
- Πολύ υψηλός πυρετός
- Φαρυγγαλγία
- Κόπωση
- Συμπτώματα από διάφορα όργανα που μπορεί να έχει βάλλει ο στρεπτόκοκκος.
«Όταν έχουμε φαρυγγαμυγδαλίτιδα, το στρεπ τεστ είναι ένας εύκολος τρόπος να δούμε αν έχουμε στρεπτόκοκκο, πάντοτε όμως με τη βοήθεια παιδιάτρου ή παθολόγου, ώστε μαζί με την κλινική εξέταση να λάβουμε την κατάλληλη διάγνωση και θεραπευτική αγωγή», είπε η κ. Ψαλτοπούλου. Και τόνισε ότι στην καθημερινότητά μας χρειάζεται να τηρούμε τα γνωστά μέτρα υγιεινής, με τακτικό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού και αποφυγή ατόμων με λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και του δέρματος, που μπορεί να μεταδώσουν τον ιό πιο εύκολα από τα άτομα που μπορεί να είναι φορείς του αλλά δεν νοσούν.
Η ίδια επισήμανε ότι δεν υπάρχει ακόμα σχετικό εμβόλιο κατά του συγκεκριμένου βακτηρίου.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Καθηγητής Επιδημιολογίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου μιλώντας στην ΕΡΤ σημείωσε ότι μετά την πανδημία Covid παρατηρήθηκε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες παρουσίασαν αύξηση των κρουσμάτων GAS, με σοβαρά νοσήματα και θανάτους.
Συμβούλευσε, λοιπόν, και εκείνος: «Πρέπει έγκαιρα να πηγαίνουμε στο γιατρό όταν έχουμε πυρετό, είτε εμείς είτε τα παιδιά μας, και ο γιατρός να κάνει τη διαφορική διάγνωση και να χρησιμοποιεί πολύ πιο εύκολα το στρεπτ τεστ. Δεν συνιστώ να το κάνουμε μόνοι οι γονείς, γιατί εκεί έχουμε λανθασμένο τρόπο εκτέλεσης και λανθασμένα αποτελέσματα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τις τελευταίες ημέρες κλιμάκιο του ΕΟΔΥ που βρίσκεται στον νομό Ηλείας και πραγματοποιεί δειγματοληπτικούς ελέγχους σε όλες τις υγειονομικές δομές της περιοχής διαπιστώνει πως τα παραπάνω περιστατικά αποτελούν τυχαία γεγονότα. Χαρακτηριστικά, την Παρασκευή 16 Αυγούστου πραγματοποιήθηκαν 80 δειγματοληπτικοί έλεγχοι και μόνο ένα από τα άτομα βρέθηκε θετικό στον στρεπτόκοκκο.
